zen, maar zijn ouders zagen hem liever in het
drukkersvak. Hij volgde een 3-jarige opleiding (hij
deed er 2 jaar over) aan de grafische school in
Amsterdam, behaalde het patroonsdiploma
boekdrukken en verdiepte zich tijdens zijn mili
taire diensttijd in het offset-drukken, dat toen in
opkomst was. Daarna kwam hij bij Lakenman en
Ochtman terecht. „Het was een bedrijf met
zoveel mogelijkheden," vertelt hij, „toen ik
kwam hadden we 35 man personeel, later uitge
groeid tot 65 man personeel. Ik kreeg de gele
genheid om managementscursussen te volgen
en in 1976 werd me gevraagd om adjunct-direc
teur te worden. De heer M. Doeleman HJzn,
directeur van Zeelandia en commissaris-aandeel
houder van de drukkerij, gaf mij volop ruimte
om de zaak te ontwikkelen. Ik vond hem een
zeer sociaal-voelend mens. Hij wist zich sterk ver
bonden met de Zierikzeesche Nieuwsbode en
Schouwen-Duiveland. Scheppen van werkgele
genheid in de regio, lag hem na aan het hart. De
ZZN was een zelfstandige N.V., die haar krant liet
vervaardigen bij drukkerij Lakenman en
Ochtman. Kort na de oorlog deed het Algemeen
Dagblad een poging om de Zierikzeesche
Nieuwsbode over te nemen. M. Doeleman zette
het AD schaakmat, door het merendeel van de
aandelen van de 'Nieuwsbode' op te kopen. De
familie Doeleman voelde zich emotioneel betrok
ken bij de krant. Toen Doeleman senior was
overleden, deed de Provinciale Zeeuwse Courant
een nieuwe poging om de 'Nieuwsbode' in han
den te krijgen. De volgende generatie Doeleman
reageerde echter even afwijzend: men dacht er
niet aan om de krant op te laten slokken."
Het uitgeven van een regionale of lokale krant is
en blijft een marginale zaak. Zo was dat ook met
de Zierikzeesche Nieuwsbode, een abonneekrant,
die vier maal per week verscheen op een betrek
kelijk klein gebied als Schouwen-Duiveland. Van
't Leven: „De verschijningsfrequentie van 4 maal
per week van de 'Nieuwsbode' was uniek, niet
alleen in Nederland, maar in heel Europa. Op
een gegeven moment, in de zeventigerjaren, lie
pen we .technisch gezien, enigszins achterop.
Met name het drukken van de extra editie gaf
problemen, we konden de boel niet meer behap
pen. We moesten investeren in techniek. Er werd
een offset pers aangeschaft en het hele zetsys
teem werd omgegooid. Naast het huis-aan-huis-
blad de Nieuwsbode Extra werden de
Nederlands- en Duitstalige badkrant in de markt
gezet. De tekorten op 'Zierikzeesche' konden
opgevangen worden met de positieve resultaten,
die de gratis nieuwsbladen opleverden. Het geld
dat verdiend werd, is altijd binnen het bedrijf
gelaten, daarom konden we sterk staan."
De Zierikzeesche Nieuwsbode kon rekenen op
een kleine vijfduizend betalende abonnees.
Verder werd de krant bij voorkeur 'samen gele
zen'. Een vriendelijk, sociaal gebeuren, maar
slecht voor de krant. Er zijn straten op
Schouwen, waar de krant van huisje tot deurtje
ging en vervolgens met z'n allen het abonne
ment betalen. „Je spreekt mekaar ook nog eens,
als je de krant brengt..." Deze cultuur bleek
funest voor de Zierikzeesche Nieuwsbode, plus
dat de meeste mensen toch de voorkeur geven
aan een landelijk of regionaal dagblad. De afge
lopen tijd stond de uitgeverij opnieuw voor hoge
investeringen vanwege het vernieuwen van de
rotatiepers. Adverteerders mikken op huis-aan-
huisbladen, zoeken andere wegen. De abonnees
vergrijzen, er is afname er komen geen nieuwe
bij. Opeens valt het doek voor de Zierikzeesche
Nieuwsbode. Een schok voor de eilandbewoners,
want nieuws was pas 'echt waar en bevestigd'
als je het in de 'Nieuwsbode' had gelezen. Dan
nog maar niet te spreken van de familie-adver
tenties, die op zichzelf al voor geschiedschrijving
zorgden. Er is een eind gekomen aan 154 jaar
regionale nieuwsvoorziening. Het lijkt erop, dat
adverteerdersbelangen mede de persvrijheid ver
maalden. „De pluriformiteit binnen de regionale
pers zal verdwijnen," meent Dies van 't Leven.
„Voorheen hielden ze elkaar scherp, de
'Zierikzeesche' en de PZC. Het nieuws van twee
kanten horen en beoordelen is altijd beter. Dat
ga je missen straks, evenals het kleinschalig
nieuws."
Zierikzee, 4 mei 1998, B. Romijn - de Raat
8