DE ONDERKANT BOVEN
balans te zijn. Om de positieve kant wat extra te
benadrukken, volgt hier het laatste citaat. Het is
opgeschreven door de schrijver Nescio in zijn ver
haal 'De uitvreter': 'Zeeuwen zijn de beroerdsten
niet'. Amen.
Betty Blikman
Geraadpleegde literatuur:
1A.M. Geluk, Eens een erbarmelijk land....,
Kroniek van het land van de zeemeermin, 1978
2. F. Beekman, De oude kajak van Zierikzee,
Kroniek van het land van de zeemeermin, 1990
3. P.J.Meertens, Multatuli. G.A.S.D. inv. nr.
1018m
4. Odilon Redon, Catalogus bij de tentoonstelling
van zijn werk in het Gemeentemuseum te Den
Haag, 3 mei - 23 juni 1957
5. Kronkel, Het Parool, 27 oktober 1950
GEOLOGISCHE KAART VAN ZEELAND KLAAR
Op 18 september 1997 werd in de Abdij van
Middelburg de geologische kaart van Zeeland
gepresenteerd. De zaal was afgeladen vol, de
foyer puilde uit van de computers en enorme
kaarten vulden tentoonstellingspanelen langs de
wanden. Velen uit de (Zeeuwse) wereld van
archeologie, historie en geologie waren aanwe
zig, want hier werd historie geschreven. Zeeland
is namelijk de eerste provincie waarvan de
ondergrond is onderzocht èn in kaart gebracht.
De oorzaak van deze voorsprong op andere
delen van het land moet worden gezocht in de
watersnoodramp van 1953. Deze ramp heeft
veel voor Zeeland en de getroffen gebieden
daarbuiten betekend. Voor Zeeland had het ech
ter, naast de Deltawerken en de vele herverkave
lingen, ook tot gevolg dat de ondergrond moest
worden onderzocht om al deze werken goed
gedocumenteerd te kunnen uitvoeren. Een ramp
die velen het leven kostte en anderen hun leven
ingrijpend en vaak blijvend heeft veranderd en
die zoveel veranderingen in het landschap in
gang heeft gezet, zorgde tevens voor een uniek
inzicht in de bodem van Zeeland. Het behoeft
overigens geen betoog dat het landschap van
Schouwen-Duiveland door de ingrepen na de
ramp drastisch is veranderd. Dat dit niet - en dat
geldt natuurlijk ook voor de andere delen van
Zeeland - alleen in de periode na 1953 gebeur
de, maar een continu proces is, wat al miljoenen
jaren aan de gang is, moge ook duidelijk zijn. De
kaarten die het geologisch onderzoek beeldend
maken, getuigen hiervan. Met de presentatie van
de geologische kaart, werd ook een steeds meer
onder vuur liggende theorie ten gave gedragen,
de transgressietheorie.
Hoe lang kunnen theorieën standhouden? Een
paar voorbeelden. De beroemde archeoloog
Thompson heeft tot zijn dood volgehouden dat
de tekens op de Maya-bouwwerken in Zuid-
Amerika slechts symbolen waren, terwijl in de
tussentijd diverse wetenschappers uit verschillen
de hoek er een taal in herkenden. Pas na de
dood van Thompson werd door navolgers van
hem toegegeven dat het wellicht een taal betrof.
Over macht gesproken. Ander voorbeeld: er zijn
onverklaarbare vondsten gedaan in Egypte die
de theorie over het ontstaan van Egypte onder
mijnen; de Egyptologen laten onderzoekers die
daar het fijne van willen weten niet eens meer
toe op de terreinen. Over macht gesproken.
De transgressietheorie over het ontstaan van
Zeeland en omstreken werd al vanaf de jaren
zeventig in twijfel getrokken, maar nu pas ten
grave gedragen. Over macht gesproken? Of niet,
omdat het dan ineens akelig dichtbij komt? Feit
is dat veel archeologen en in navolging van hen
ook historici, het wel makkelijk vonden dat er
een waslijn was ontworpen waaraan zij hun was
16