LEVE KONINGIN WILHEMINA!
DE KRONINGSFEESTEN OP SCHOUWEN-DUIVELAND IN 1898
1998 is het jaar waarin talrijke belangrijke
gebeurtenissen worden herdacht, zoals: 1248 -
de stadsrechten van Zierikzee worden (opnieuw)
bevestigd; 1548 - vereniging van de
Nederlanden in de Bourgondische Kreits; 1648 -
Vrede van Munster; 1798 - de eerste grondwet
en 1848 - de nieuwe grondwet, met de geboor
te van de parlementaire monarchie. 1998 is ook
het Wilhelminajaar. Het is honderd jaar geleden
dat Wilhelmina werd ingehuldigd als koningin.
Ook Schouwen-Duiveland maakte zich op om de
nieuwe vorstin welkom te heten.
Schouwen-Duiveland in 1898
Nederland kende op het eind van de 19de eeuw
een betrekkelijke welvaart. Dankzij een geleidelij
ke industriële ontwikkeling en een groeiende nij
verheid maakte ons land een bloeiende periode
door. De vijf miljoen Nederlanders konden lang
zaam wennen aan nieuwe ontwikkelingen, zoals
elektriciteit en een verbeterd treinverkeer.
Schouwen-Duiveland profiteerde van die ontwik
kelingen slechts op bescheiden wijze. De land
bouw bleef het belangrijkste middel van bestaan.
De verbindingen verbeterden, maar toch was,
met name in de winterperiode, het isolement
nog groot. Alleen in Zierikzee was gasverlichting.
Deden op politiek terrein de confessionelen en
de sociaal-democraten steeds meer van zich
spreken, op Schouwen-Duiveland bleef de libe
rale richting nog lange tijd overheersend.
Het verenigingsleven bloeide op.
Muziekverenigingen waren in trek, rederijkersge
zelschappen werden opgericht en de sportbeoe
fening kreeg steeds meer belangstelling.
Plezierreisjes kwamen ook voor de arbeiders in
trek. Een dagje naar het strand en op de Tweede
Pinksterdag naar Schuddebeurs waren hoogte
punten in het alledaagse leven.
Een van de kenmerken van de periode rond
1900 was het sterke nationaliteitsgevoel. In de
loop van de 19de eeuw was dat op allerlei wijze
aangewakkerd. Het verleden werd verheerlijkt en
tal van vaderlandse helden werden symbolen
voor de jongens-van-stavast. De Zeeuwen kon
den pronken met hun eigen Michiel de Ruyter.
Symbool van de vaderlandsliefde was het
Koninklijk huis. Breedvoerig werden de verdien
sten van het Oranjehuis uitgemeten. Liefde tot
de Oranje's werd vanaf de schoolbanken aange
kweekt. Groot was dan ook de vreugde toen op
31 augustus 1880 een prinsesje werd geboren.
Na het overlijden van kroonprins Alexander in
1884 was het kleine prinsesje voorbestemd om
eenmaal haar vader, koning Willem III, op te vol
gen. Na het overlijden van de koning in 1890
nam koningin Emma als regentes de taak op
voorbeeldige wijze waar.
De kroningsfeesten in Zierikzee
Op 31 augustus 1898 brak het moment aan
waarop Wilhelmina de 18-jarige leeftijd bereikte
en daarmee koningin werd. Koningin Emma
vaardigde op 30 augustus een proclamatie uit
waarin zij haar aftreden als regentes bekend
maakte. De nieuwe koningin richtte zich de vol
gende dag tot haar onderdanen: 'Ik hoop en
verwacht dat U aller steun, in welken ambtelijken
of maatschappelijken werkkring binnen of buiten
het Koninkrijk Gij zijt geplaatst, Mij daarbij nooit
ontbreken zal. Op God vertrouwende en met de
bede, dat Hij Mij sterke, aanvaard Ik de regee
ring'. Jong en oud maakte zich op om de nieu
we koningin welkom te heten. Hoewel de
Nederlandse vorsten 'slechts' ingehuldigd en niet
Feesttent op het Havenplein in Zierikzee,
7 september 1898 (foto collectie Gemeente
archief Schouwen-Duiveland, Zierikzee)
4
