Catharinus Forandinus Zeeman, vader van
Pieter Zeeman, predikant te Zonnemaire in
de periode 1862-1904 (foto Zeeuws Archief,
Zelandia lllustrata)
Nederlandse spreekwoorden en volksuitdrukkin
gen aan de bijbel ontleend, verschenen te
Dordrecht in 1876. Het boek werd met zilver
bekroond door de 'Hollandsche Maatschappij
van Fraaie Kunsten en Wetenschappen'.
In zijn lange ambtsperiode heeft ds Zeeman de
nodige preken gehouden (of zoals men toen zei:
"leerredes"). Enkele daarvan zijn in druk versche
nen, zoals de door De Mooij en Mommaas te
Zierikzee in 1902 uitgegeven Ene veertigjarige
evangeliebediening te Zonnemaire. Toen Zeeman
al de gevorderde leeftijd van 73 jaar had bereikt,
werkte hij nog omdat men toen nog niet het ver
plicht emeritaat op 65-jarige leeftijd kende. In
een van de preken spreekt hij over Handelingen
7:36, waar over Mozes wordt gezegd:
"Deze heeft hen de Israëlieten] uitgeleid,
doende wonderen en teekenen in het land van
Egypte, in de Roode Zee en in de woestijn,
veertig jaren."
Mozes was veertig jaar - een mensenleven! - de
leidsman van Israel. Die gedachte paste de predi
kant Zeeman toe op zijn ambt in Zonnemaire. Hij
spreekt over: "Het hoogbelang ener gedurende
een mensenleven op dezelfde plaats voortgezette
prediking des Christendoms in de Nederlandsch-
hervormde Kerk". En hij constateert met dank
baarheid: "Wij bleven bij het leven bewaard met
de zonen die wij liefhebben en over wie wij ons
verheugen. Ds Catharinus Forandinus Zeeman
overleed te Haarlem op 12 juni 1906.
Over zijn reeds enige malen genoemde zoon
Pieter Zeeman, die in het huis aan de
Zonnemairse Ring zijn jeugdjaren doorbracht,
is natuurlijk nog veel meer bekend. Opnieuw
in kort bestek, kan over hem het navolgende
worden verteld. Hij werd op 25 mei 1865 te
Zonnemaire geboren als eerste zoon van het
echtpaar Zeeman - Worst. Na de lagere school in
zijn geboortedorp, doorliep hij in Zierikzee de
HBS. In 1885, zijn examenjaar, werd hij als stu
dent wis- en natuurkunde ingeschreven aan de
Rijksuniversiteit Leiden. Zeeman slaagde in 1890
voor het doctoraal examen en in 1893 werd zijn
proefschrift gepubliceerd. Hij kreeg in 1902 de
Nobelprijs voor natuurkunde samen met Lorentz,
bij wie hij in Leiden college had gelopen. Dat
dankte dr Zeeman aan de ontdekking van het
zogenaamde 'Zeemaneffect', leder van de twee
Nobelprijswinnaars kreeg een bedrag van ruim
47.000 gulden. Bij de universiteit van Amsterdam
werd hij in 1908 als gewoon hoogleraar
benoemd. Universiteiten in België, Duitsland,
Engeland, Frankrijk en in de Verenigde Staten
verleenden hem eredoctoraten. Prof.dr. Pieter
Zeeman stierf te Amsterdam op 9 oktober 1943,
in zijn huis aan de Stadhouderskade.
De familie ontkende ten tijde van Pieter Zeemans
overlijden, dat er iets van zijn archief was over
gebleven. In 1989 kwamen desalniettemin, na de
dood van zijn zoon Jan Zeeman, nog papieren
van de geleerde tevoorschijn. Ze verkeerden
36
