'SPAAR HET SILHOUET VAN ZIERIKZEE'
VILLABOUW AAN 'T VRIJE IN ZIERIKZEE
De onbebouwde westzijde van 't Vrije (1927). Het silhouet toont v.l.n.r.: Gasthuiskerk, Gravensteen,
Stadhuis, Sint Lievensmonstertoren en molen De Hoop, de grote stalling achter Hotel Juliana (nu
Albert Heijn) valt op achter de tuinen (foto Gemeentearchief Schouwen-Duiveland)
Omstreeks 1920 komen de eerste toeristen naar
Zierikzee. Men noemt ze 'vreemdelingen' en ze
zijn verrukt van het stadje. Zo'n bezoeker was
Japi in een verhaal van Nescio: "s Middags nam
ik Bavink mee naar de singels en liet 'm driemaal
Zierikzee rondloopen. Z'n mond stond niet stil en
z'n wandelstok wees". Op veel plaatsen had je
toen een fraai uitzicht op het silhouet van
het oude centrum. Zo lag er bij de Touwbaan een
open ruimte met tuinen, maar dat zou snel
veranderen.
De bebouwing van 't Vrije en de acties daartegen
in 1927, zijn het onderwerp van deze bijdrage.
De discussie is een voorloper van de recente com
motie over een ander silhouet, aan de westkant
van de stad!
Op de hoek van 't Vrije en het Jannewekken was
een begin gemaakt met bebouwing door de
Ambachtsschool (1904) en een directeurswoning
(1919). Ook langs de Touwbaan kwamen vrij
staande huizen in de nieuwe wijk Het Zonnehof.
Deze villa's namen al een belangrijk deel van het
zicht op het oude stadscentrum weg. In 1918
begon de bouw van een tiental 'burgerwoningen'
tussen de nog te bouwen Christelijke Lagere
School (1922) en de Hoge Molenstraat.
In 1927 stelde het college van burgemeester en
wethouders van Zierikzee een rooilijnverordening
vast voor het westelijk deel van 't Vrije, omdat
bebouwing daar binnen afzienbare tijd te ver
wachten zou zijn. Op dat moment komt er een
protestactie op gang. De 'Bond Heemschut',
de 'Nederlandsche Oudheidkundige Bond' en de
'Provinciale Zeeuwsche Schoonheids- en
Archaeologische Commissie' schrijven brieven
en ook komt er een artikel in het maandblad
Heemschut. De eerste twee organisaties
bepleiten een uitbreidingsplan, waarin het
gebied achter 't Vrije als 'open ruimte' wordt
31