Voor- en zijaanzicht van het uit Oostenrijk afkomstige woningtype dat in Schuddebeurs
is gebouwd (Gemeentearchief Schouwen-Duiveiand, archief gemeente Noordgouwe (details
afdruk bouwtekening 1953))
Een duur cadeau
Deze woningen werden geschonken uit een
ruime beurs, zo te zien. De vraag hoe het kwam
dat het CBT zich zo royaal betoonde, dringt zich
nu in aile hevigheid aan ons op. Maar ook: hoe is
het mogelijk dat dit zo snel geregeld werd? Een
van de redenen was natuurlijk het medelijden
met de bewoners van de getroffen gebieden.
Maar er was nog een reden meer, die met de
tweede wereldoorlog heeft te maken. Het CBT
was het overkoepelend orgaan van de tuin
bouwveilingen in Nederland en het handelde
voornamelijk administratief. In de jaren na de
Tweede Wereldoorlog ontstond er in West-
Europa na verloop van tijd een enigszins geor
dende internationale handel. Er bestond echter
nog geen algemene regeling voor de afwikkeling
van internationale betalingen, ieder land hield
met handelspolitieke maatregelen veel in eigen
beheer en op deviezen was men zuinig. Handel
met landen die onder directe invloed van de
Sovjet-Unie verkeerden, of daar niet geheel los
van stonden, waaronder Oostenrijk, was slechts
beperkt mogelijk. Buiten een minimaal handels
verdrag, dat veel beperkingen omvatte, was met
die landen soms op ruilbasis nog wat meer han
del mogelijk. Als de autoriteiten daar iets extra's
uit het westen wilden laten importeren, diende
dat in feite geruild te worden tegen goederen uit
het Sovjetblok, die misschien in het westen te
verkopen zouden zijn. Een van de producten die
Oostenrijk kon leveren, waren bouwpakketten
van woningen. Omdat er door de Tweede
Wereldoorlog een enorm gebrek aan huizen was
ontstaan, fungeerden de prefab-woningen veel
vuldig als betaalmiddel. Maar de meeste Neder
landse exporteurs waren niet gespecialiseerd in
dit soort ruilhandel en wisten er geen raad mee.
Om dit probleem te ondervangen, richtten som
mige ondernemende zakenlieden een zoge
naamd compensatiebureau op. Dit onderhield
contacten met een gevarieerde groep im- en
exporteurs. Per mogelijke transactie zocht zo'n
bureau dan naar potentiële ruilpartners. Het was
tijdrovend werk en het vereiste goede contacten
in het Sovjetblok. Uiteraard rekende zo'n bureau
provisie voor zijn bemoeienissen.
Zijaanzicht van de bijbehorende garage
(Gemeentearchief Schouwen-Duiveiand,
archief gemeente Noordgouwe (afdruk
bouwtekening 1953))
Groente voor huizen
Twee Noord-Hollandse groente- en fruitexpor-
teurs, Tenzen en van Zalingen hadden voor dit
doel een aparte firma opgericht, Tenzaco ge-
17
