de gehele Dienstdoende Schutterij in staat van
paraatheid gebracht, om indien nodig te hulp te
kunnen schieten.
In de stad plakte men de speciaal uitgevaardigde
proclamatie van de burgemeester aan.
Samenscholingen van meer dan vijf personen "op
de openbare straten, pleinen en wegen der
gemeente" waren verboden volgens deze
bekendmaking. Op de eerste aanmaning dienden
samengeschoolde personen zich te verwijderen.
Ongehoorzaamheid zou als "oproerige hande
ling" worden beschouwd. Het ingooien van rui
ten kon volgens de Strafwet worden bestraft met
een maand of zelfs met een jaar gevangenisstraf!
Vijf patrouilles, elk bestaande uit vijf agenten,
hielden vanaf zeven uur in de gehele bebouwde
kom een oogje in het zeil. In het bijzonder sur
veilleerde de sterke arm op de Dam, zijnde
de straat waar gewoonlijk de meeste drukte is
en waar de volksoploopen meestal zijn aange
vangen".
En het werd inderdaad weer een onrustige
avond, die zaterdag, maar uit baldadige verniel
zucht begane overtredingen zoals die zich de
vorige avonden hadden voorgedaan, bleven uit.
Alleen waagden vijftien a twintig mannen het
een groepje te vormen op de hoek van de Dam,
en twee aanmaningen om uiteen te gaan van
niemand minder dan de politiecommissaris zelf
te negeren! De "bende" moest haar uitdagend
gedrag bekopen met "eenige flinke stokslagen".
Te elf uur was het weer stil op straat. Een uur
later gaf de burgemeester het bevel "het buiten
gewoon toezigt" te beëindigen. Daarna deden,
zoals gewoonlijk, de nachtwachten hun ronde.
Zondag werd nagenoeg op volle sterkte geope
reerd. Maar er werden geen bijzonderheden
waargenomen. De Dienstdoende Schutterij was
de hele dag erop voorbereid om "op het eerste
alarmsein" in actie te komen.
Maandag 12 oktober keerden deThoolse rijks
veldwachters van buiten het eiland terug naar
hun post. Zes rijksveldwachters van de
Schouwen-Duivelandse buitengemeenten bleven
ter ondersteuning in Zierikzee. De volgende dag
vertrokken ook deze politiefunctionarissen. Het
bijzonder toezicht bleef, weliswaar in afgeslankte
vorm, voortduren.
Op woensdag 13 oktober werd de volledige tekst
van de proclamatie nog eens opgenomen op de
voorpagina van de Zierikzeesche Courant, aan
het slot van de als mosterd na de maaltijd geko
men berichtgeving over de vergrijpen van de
voorgaande week.
Omdat alles weer onder controle was in zijn
gemeente deelde burgemeester Ermerins mee in
zijn schrijven van 19 oktober 1885 aan de com
missaris des konings, aan wie hij vanaf de laatste
onrustige avond meermaals over de gang van
zaken had gerapporteerd, dat zijn bijzondere
"voorschriften van politie" die dag waren inge
trokken. De commissaris liet daarop de eveneens
al op de hoogte gestelde minister van
Binnenlandse Zaken weten, dat in Zierikzee geen
dreiging van onrust meer te bespeuren viel.
De Zierikzeeënaars kregen nu de gelegenheid alle
spanning en sensatie van de voorgaande week te
verwerken. Misschien hadden zij wel de meest
grootschalige uiting van protest van 'jong
Zierikzee' van hun eeuw meegemaakt!
Geraadpleegde bronnen
- A. J. Barth, 'Inventaris van het archief van de
Vrije Evangelische Gemeente te Goes 1841 -
1982, Goes 1982 (inleiding).
- E. S. C. Erkelens - Buttinger e.a., De kerk en de
Nederlanden. Archieven, instellingen, samenle
ving, Hilversum 1997.
- Zeeuwse Bibliotheek, Zierikzeesche Courant.
Nieuws- en Advertentieblad voor het arrondis
sement Zierikzee, 14 oktober 1885 (voorpagi
na).
- Zeeuws Archief, Archief Provinciaal Bestuur
1851-1910, inv.nr. 2602.
21
