dan verachtelijk maakten, op zijn misschien voor
immer vervlogen huiselijk geluk, opzijn bekentenis,
zonder welke een veroordeling niet mogelijk zou
zijn en op de door terging opgewekte drift. Tot
slot van de zitting kreeg Pieter Goudzwaard het
woord, die niet meer wist te zeggen dan dat hij
hoopte op een genadige straf.
Een week later deed het Provinciaal Gerechtshof
uitspraak. Het hof achtte bewezen dat Pieter
Goudzwaard zijn slachtoffer niet alleen twee
slagen had gegeven, maar alle verwondingen aan
Hubrecht Bal had toegebracht. Men had geen
bewijzen kunnen vinden dat hij hem van het leven
had willen beroven, waardoor hij alleen wegens
het toebrengen van letsel, waardoor het slachtoffer
meer dan twintig dagen niet had kunnen werken,
kon worden veroordeeld. De uitspraak van het hof
luidde dat Pieter Goudzwaard tot een correctionele
gevangenisstraf van vijf jaar werd veroordeeld,
alsmede in de kosten van het proces.
Terwijl Pieter nog in de strafgevangenis in
Middelburg zat, beviel zijn vrouw op 6 april 1866
van een dochter, die de naam Johanna Lena kreeg
en waarvan grootvader Goudzwaard aangifte
deed op het gemeentehuis. Op 26 mei 1866
werd Pieter Goudzwaard overgebracht naar de
strafgevangenis in Hoorn, waar hij zijn straf heeft
uitgezeten.
Na de gevangenisstraf
Toen Pieter Goudzwaard na vijf jaar uit deze
inrichting werd ontslagen, keerde hij terug naar
zijn gezin in Nieuwerkerk, waar hij zijn dochter
voor het eerst kon zien. Korte tijd later stierf zijn
moeder en een jaar later trouwde zijn vader met
Cornelia Janna Nelisse van der Werf, weduwe van
Domus Haze. In de periode 1873 - 1876 werden
er in het gezin van Pieter Goudzwaard nog drie
kinderen geboren, waarvan de eerste op jonge
leeftijd is overleden. Waarschijnlijk omdat hij en
de rest van zijn gezin in het dorp steeds op deze
misdaad werden aangekeken, hebben ze niet lang
hierna het dorp verlaten en buiten de provincie
een nieuw bestaan opgebouwd.
De vader van het slachtoffer, Johannis Bal stierf op
5 juli 1867. Zijn zoon Hubrecht bleef ongehuwd
en overleed 14 maart 1888, op 56-jarige leeftijd.
J. H. Midavaine
Geraadpleegde bronnen
- Zeeuws Documentatiecentrum (ZDC), Middel-
burgsche Courant 19 november en 2 december
1865 en 10, 1113 en 18 maart 1866.
- ZDC, Zierikzeesche Nieuwsbode 18 november
1865 en 14 maart 1866.
- Zeeuws Archief (ZA), Archieven colleges van
toezicht over de strafinrichtingen te Goes,
Hulst, Kortgene, Middelburg, Oostburg, Sluis,
Terneuzen, Vlissingen en Zierikzee, inv.nr. 327
(nr. 516) en inv.nrs. 352 (nr. 111).
- ZA, Archieven ontvangers van successierechten,
kantoor Zierikzee, inv.nr. 708 (nr. 2/2418) (1867)
en inv.nr. 729 nr. 3/4134) (1888).
- ZA, akten burgerlijke stand van Nieuwerkerk.
Noten
1 Herberg De Wereld was gelegen aan het
Straatpad tegenover de Bloksweg, tegenwoordig
ongeveer op de overgang van de Ooststraat en
de Oude Nieuwlandsweg.
2 De volgende getuigen werden op de rechtszitting
gehoord: Hubrecht Bal, Johannes Bal, Johanna
Bal, Marina Bom, Mattheus Johannis de Roos,
C. Bom, Johanna van Dongen, Joppa Gaanderse,
J. Graveleyn, M. Kort, W. Brouwer, D. van Beek,
C. den Boer, W. Bal Joziaszoon, Johannes
Fonteyne, Adriana Bal, H. Stouten, L. Zeeman,
M. Heyboer, D. van Driel, J. van Dijke,
A. Hooglander, F. van Graafeiland, Cornelis
Hendrikse, H. Heule, J. K. Lette en dr. Hendrik
Goemans.
Bijlagen
Genealogisch overzicht Goudzwaard
I Jan Goudzwaard, geb. Oosterland 30 sept.
1812, overl. Nieuwerkerkl 6 juli 1876, zoon
van Pieter Goudswaard en Rachel van Driel,
trouwde (1) Nieuwerkerk 26 juni 1835 Johanna
Tuynman, geb. Nieuwerkerk 18 febr. 1810,
overl. Nieuwerkerk 2 mrt. 1873, dochter van
Adriaan Tuynman en Cornelia Vijverberg,
trouwde (2) Nieuwerkerk 1 mei 1874 Cornelia
Janna Nelisse van der Werfgeb. Scherpenisse
ca. 1825, weduwe van Domus Haze, dochter
van Magdalena van der Werf (ongehuwd).
Uit het eerste huwelijk te Nieuwerkerk geboren:
1. Pieter Goudzwaard, volgt II;
8
