DE VELDWACHTERS VAN BRUINISSE
In de laatste aflevering van Stad en Lande van
vorig jaar is aandacht besteed aan de loopbaan
van de Ouwerkerkse veldwachter Hendrik Kuzee,
die in 1903 na een slepend conflict met burge
meester Van der Have de laan werd uitgestuurd.'
Het zal voor hem een schrale troost zijn geweest,
dat hij niet de enige veldwachter in Zeeland was
die problemen had met het gezag. Ook de veld
wachters van Bruinisse konden ervan meespreken.
De negentiende-eeuwse veldwachters hadden het
niet gemakkelijk. Alleen al de vele taken, zoals die
waren vastgelegd in het provinciale veldwachters
reglement, moeten menig veldwachter voor de
nodige problemen hebben geplaatst. Problemen
die nog eens werden verergerd door de geringe
verdiensten, waardoor de veldwachters tot allerlei
bijbaantjes werden gedwongen met het gevolg
dat de eigenlijke dienst vaak erbij inschoot.
Minstens even belangrijk voor een goed functio
neren van de veldwachter was zijn verhouding tot
de plaatselijke bevolking. Van een veldwachter
werd verwacht dat hij goed met de mensen over
weg kon en tactvol optrad. Als handhaver van het
gezag mocht hij echter ook weer niet op al te
familiaire voet met hen staan. Dat was niet altijd
even gemakkelijk, zeker niet in gemeenten als
Yerseke en Bruinisse, die in de negentiende eeuw
een sterke bevolkinggroei doormaakten en waar
betrekkelijk veel mensen woonden die zo hun
eigen opvattingen hadden over de handhaving
van het gezag.
Van cruciaal belang was verder de relatie tussen
de veldwachter en de burgemeester. Van de bur
gemeester kreeg de veldwachter tenslotte zijn
dagelijkse instructies, en het was de burgemeester
aan wie hij verantwoording moest afleggen.
De eerste veldwachters
De eerste veldwachter die Bruinisse heeft gekend
was Willem Clique. Naar alle waarschijnlijkheid in
1811 benoemd, zou hij ruim tien jaar in functie
Gezicht in de Oudestraat in Bruinisse omstreeks 1910, met rechts het gemeentehuis
(Zeeuws Archief, coll. Zelandia lllustrata van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen)
4
