"VOGELBESCHERMERS VAN DE TOEKOMST
GESCHIEDENIS VAN DE JEUGD NATUUR- EN VOGELWACHT SCHOUWEN-DUIVELAND
H
Meer dan vijftig jaar geleden werd de 'Jeugd
Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland' in het
leven geroepen. Op basis van het blad van
de jeugdleden van de eilandelijke natuurorganisa
tie, werd afgelopen zomer het 50-jarig jubileum
gevierd. Het betreft een afdeling van de eind
jaren veertig opgerichte 'Natuur- en Vogelwacht
Schouwen-Duiveland', die later als een werkgroep
voortleefde.
Het jeugdlidmaatschap van de vereniging was van
den beginne af aan gewenst, om te proberen de
jeugd bewust te maken van de waarde van het
rijkgeschakeerde vogelleven op haar eiland.
Eenmaal van de waarde doordrongen zouden,
naast de volwassen leden, ook de jeugdleden als
wachters van de vogelstand hun verantwoorde
lijkheid kunnen nemen. Het in navolging van
ouderen systematisch plunderen van nesten
moest worden bestreden. Grutto, tureluur, kievit,
kluut en wulp verdienden het in rust en veiligheid
te kunnen broeden.
Vroege vogelaars
Waakzaamheid had de aanleiding gevormd tot de
oprichting van de in Zeeland pionierende natuur
organisatie. Talloze excursies, film- en diavoorstel
lingen, onderzoeksopdrachten, causerieën en
knutselbijeenkomsten zijn hierop gevolgd om de
kinderen te leren over het vogelleven op het
eiland. Ruim een halve eeuw is het intussen, dat
de kinderen op Schouwen-Duiveland door de
inspanningen van het jeugdonderdeel van de
organisatie met de levende natuur vertrouwd kun
nen raken. Gedurende de eerste jaren van haar
bestaan vond de werving van jeugdleden veelal
op de scholen plaats, waardoor grote aantallen
nieuwelingen ineens konden worden ingeschre
ven. Vijftig jaar geleden waren er al 275 kinderen
lid. De Brouwershavense wachtmeester Slieker
heeft zich ingezet voor de werving van jeugdleden
buiten de Westhoek. Het maartnummer van ver
enigingsorgaan Sterna memoreert in 1959, dat de
nagenoeg 100 jeugdleden in Brouwershaven door
hem waren aangebracht.
Speciale afdeling
Volgens de jaarrekeningen bestond de afdeling
'Jeugdvogelwacht Schouwen-Duiveland' al in
1956. "De toekomstige vogelbeschermers kun
nen uit deze groep groeien", was de opvatting
toen.' Uit de constatering in het septembernum
mer van Sterna van dat jaar, dat de politie en de
controleurs-Vogelwet de vogels niet afdoende
kunnen beschermen, spreekt de noodzaak tot
bewustwording van de jeugd op het eiland.
Struinende kinderen veroorzaakten teveel schade.
Het waren aanvankelijk de bestuursleden Piet den
Haan2, Nico Lysen3 en Johannes Vijverberg4 die
zich sterk maakten om op Schouwen-Duiveland
de aandacht van de jeugd te vangen. Een dame
was hen voorgegaan: de uit Amsterdam afkomsti
ge invalkracht bij het lager onderwijs in de
Westhoek Do Lysen-Beerens. Deze, meest achter
de schermen ondersteunend echtgenote van
secretaris Nico Lysen, had waarschijnlijk al het idee
voor de oprichting van de eerste vogelwacht in de
provincie geopperd.' Zij had als lid van de
Penningmeester Piet den Haan, in zomeruni-
form Rijksdomeinen, tijdens een excursie door
de Meeuwenduinen in de jaren vijftig (foto coll.
auteur)
24