Een beurtschip van 145 ton was een hele grote.
Het motorvermogen lag meest rond de 50 pk.
Ook hier waren weer uitschieters, tot wel 80 of
100 pk!
De allereerste motorschepen waren uitgerust met
een voor- en achteronder met soms een klein
stuurhutje. Schepen met achterop een luxe salon
roef met ramen aan weerskanten kwamen in de
jaren twintig in zwang. De zogenaamde luxe
motor was geboren. Het was een voor die tijd zeer
modern en luxueus schip, waarvan er in
Nederland honderden zijn gebouwd.
Over het algemeen hebben deze beurtschepen
gevaren tot de opheffing van de diensten, die
plaatsvond tussen ruwweg 1950 en 1965. Het
regelmatig vervoer per schip over de wat kortere
afstand heeft het toen definitief af moeten leggen
tegen de vrachtauto. Veel beurtschippers hadden
deze ontwikkeling al lang de gaten en hadden -
naast het beurtschip- vaak ook al een vrachtauto.
Schouwen-Duiveland
Langer dan de andere Zeeuwse eilanden is
Schouwen-Duiveland afhankelijk gebleven van
het vervoer over water. De beurtschipper was de
link met de 'buitenwereld'; hij zorgde voor de
aan- en afvoer van goederen en levensmiddelen.
In het grijze verleden zullen er ongetwijfeld nog
veel meer beurtschippers zijn geweest, ook naar
andere plaatsen. Ik beperk me echter tot de laat
ste veertien, omdat zij van Schouwen-Duiveland
echt 'de laatste' waren. Een opsomming van de
laatste veertien volgt hier. Het jaartal achter de
scheepsnaam betekent het einde van de beurt-
dienst. Soms werd het schip nog niet direct
verkocht, maar bleef het nog een tijdje in de par
ticuliere vaart. In een volgend verslag zal ik 'deze
veertien' gedetailleerder behandelen, plus ook
nog wat meer gegevens van het beurtschip ver
melden.Het volgende wil ik nog wel even kwijt: de
'Twee Gebroeders' van J.W. van Beveren werd in
1900 gebouwd als de 'Grevelingen', voor De Rijke
uit Zonnemaire. Het was hiermee het eerste
motorbeurtschip van Zeeland en 'Ribbens' komt in
dit rijtje voor als één van de oudste -mij bekende-
beurtschippersgeslachten in Zeeland.
Vanuit Schouwen-Duiveland zag -na eeuwen van (beurt)varen- de laatste generatie beurtschippers er als
volgt uit: Op Dordrecht-Rotterdam voeren wekelijks de volgende beurtschippers:
Zierikzee: Fa. Ribbens met de 'Koophandel I, II, III en IV' tot ca. 1964.
Burghsluis:
Scharendijke:
Brouwershaven:
Brouwershaven:
Brouwershaven:
Zonnemaire:
Dreischor:
Stevensluis:
Sirjansland:
Bruinisse:
Bruinisse:
Op Middelburg:
Op Colijnsplaat en Goes:
Fa. Ribbens met de 'Koophandel I, II, III en IV' tot ca.
Gebr. Landegent met de 'Zeelandia' tot ca. 1954.
Gebr. Verwest met de 'Noordzee' tot ca. 1957.
W. van Beveren met de 'Tijdstroom' tot ca. 1958,
J.W. van Beveren met de 'Twee Gebroeders' tot ca. 1947.
C. van der Sluijs met de 'Vier Gebroeders' tot ca. 1945.
Gebr. De Rijke met de 'Grevelingen' tot ca. 1954.
A.H. Barendregt met de 'Dijkwater' tot ca. 1954.
H.P. Barendregt met de 'Nieuwerkerk' tot ca. 1934.
C. van den Berge met de 'Leendriena Janna' tot ca. 1954.
J. van den Berge met de 'Janna' tot ca. 1947.
Gebr. Schilperoort met de '4 Gebroeders' tot ca. 1951
J.L. van Duivendijk met de 'Zeelandia' tot ca. 1948. (2x per week).
D. Verburg met de 'Johanna' tot ca. 1960 (2x per week).
Geraadpleegde bronnen:
W.J.J. Boot, De Zierikzeese stoomvaart, uitg. De Slavenkas, Zierikzee 1985.
B. van Lange, Binnenvaart in oorlogstijd, uitg. Kluwer Maritiem 1995.
Mr. B. Wachter, De Beurtvaart, Zwolle 1959.
Kadaster te Rotterdam, archief afdeling scheepsregistratie.
W.P. de Vrieze, Burgh-Haamstede. (Heeft mij goed geholpen met het opsporen van Schouwse beurtvaartnabestaanden.)
A.R. Koppejan, Sturen en Turen, uitg. ADZ/Vlissingen 2002 en De Blikken Motor, uitg. ADZA/lissingen 2008.
Tot slot ben ik veel dank verschuldigd aan een groot aantal -niet bij naam genoemde- informanten die niet alleen foto's
konden leveren, maar ook nog de ouderwetse beurtvaart meegemaakt hebben.
10
