"WALUWEN, WALUWEN"
Er is veel veranderd, zeker nadat Schouwen-
Duiveland een gemeente is geworden en alle VW's
op het eiland fuseerden. Ondanks dat het altijd leuk
was is Tineke Deurloo, inmiddels Veerhoek-
Deurloo, gestopt met haar werk. Ze heeft een
geweldig afscheid gehad op 20 juni j.l. De klapper
was de Koninklijke Onderscheiding die burge
meester Asselbergs haar opspelde. Ze heeft zich
tot nu toe nog geen moment verveeld. We hopen
voor haar dat dit zo blijft.
Sander den Haan en Jeroen Padmos
EEN WASSENAARSE BARON EN HET VOGELRESERVAAT IN OOSTERLAND
Twee jaar geleden overleed ondernemer Paul
Fentener van Vlissingen, die zonder meer tot de
superrijken van de wereld behoorde. Zijn grote
verdienste was, dat hij belangeloos aanzienlijke
delen van zijn vermogen aan ideële doelen
schonk. Hij sprak met enige regelmaat zijn zorgen
uit over het voortbestaan van onze planeet. Als
remedie tegen de achteruitgang achtte Van
Vlissingen bescherming van de natuur als zijn
belangrijkste activiteit. Hij stichtte enorme wild
parken, met het welzijn van zowel de natuur als
de mens voor ogen.
Het is slechts bij weinigen of bij helemaal niemand
bekend, dat de 'natuurredder' al omstreeks het
midden van de afgelopen eeuw een voorganger
had; een Wassenaarse baron met een Gelderse
familienaam en landerijen in Oosterland.
Door middel van deze bijdrage zullen de auteurs
trachten enig licht te werpen op deze bijzondere
persoon, die door zijn geslotenheid en afge
schermde leefwereld voor velen een onbekende is
gebleven. Zij hebben hun gegevens vooral ont
leend aan de memoires en losse notities van zijn
goede vriend dr. Joost W.M. van de Wall te
Leusden, die aan een van de auteurs ter hand
werden gesteld."
Duivelandse ambachtsheer
Bedoelde Wassenaarder, Frans Arnold Leo Carel
baron Schimmelpenninck van der Oije (1905-
2001), was door het overlijden van zijn vader
reeds op 13-jarige leeftijd ambachtsheer van
Oosterland, Sirjansland en Oosterstein geworden.''
Een titel die in het vooroorlogse Zeeland veel ont
zag inboezemde, en de drager de positie gaf van
een notabele in een verhaal van Swiebertje. De
hieraan verbonden rechten en plichten werden tot
het bereiken van de meerderjarigheid door zijn
moeder behartigd. Toen de eenmaal volwassen
Carel in de zomer van 1927 als nieuwe ambachts
heer kon worden voorgesteld, stroomde de
Oosterlandse bevolking naar het Heerenhof om
hem te feliciteren.
Carel maakte zich al vroeg zorgen over het voort
bestaan van onze wereld. Daardoor kwam uitein
delijk het vogelreservaat De Maire ten zuiden van
de Oosterlandse dorpskern tot stand. Het onge
veer 100 ha. grote vogelreservaat is een gebied
met belangrijke natuurwaarden èn met een histo
rische grandeur. Fundamenten van niet minder
dan twee voorname oude huizen zijn hier te vin
den: het laatmiddeleeuwse slot Oosterstein en het
landhuis van de oude buitenplaats Heerenhof.
Hoe kwam een lid van een Gelders adellijk
geslacht aan een heerlijke titel en grondbezit op
Schouwen-Duiveland? Om deze vraag te kunnen
beantwoorden moet een flinke sprong in de tijd
gemaakt worden, naar het begin van de achttien
de eeuw.
Toen voorvader Charles Loncque, de latere kolo
nel-commandant van Fort Lillo, in 1701 de heer
lijkheden Oosterland, Sirjansland en Oosterstein
van de ongehuwde Henrietta Jacoba de Jonge
kocht, werd hij bijgevolg ambachtsheer in een lijn
van verwante heren en vrouwen met nagenoeg
vier eeuwen invloed aan een voormalige
Duivelandse kreek. Dit kon gebeuren omdat echt
genote Quirina Verheye - evenals Henrietta Jacoba
- een nakomelinge was van de Zierikzeese sche
pen en raad Jan Anthonisz. de Jonge, die in het
begin van de zeventiende eeuw de heerlijkheden
Oosterland en Sirjansland in de familie had
gebracht.3 Via Susanna Maria en Johanna Jacoba,
20