Wassenaarse kluizenaar
In deze chaos stond een ezel met daarop een fraai
portret door Jan Toorop, dat ik al van vroeger
kende."
Gedurende de laatste jaren van zijn leven trok
Carel Schimmelpenninck zich steeds verder terug.
Hij bezocht zelden nog gelegenheden, en verliet
zijn woning aan de Wassenaarse Nassaulaan nau
welijks. Joost van de Wall herinnert zich de bezoe
ken aan zijn goede vriend. Die hadden het karakter
gekregen van bezoeken aan een oude eenzelvige
excentriekeling, die nooit iets met het huishouden
te maken had gehad. Van de Wall geeft zijn
impressie van het interieur van de woning van de
hoogbejaarde: "De keuken was een sleets product
van de jaren dertig, en in de huiskamer stonden
talloze grote familieportretten op de grond,
geleund tegen stoelen en bank. Hij had ze op vei
lingen aangekocht en er verder niets meegedaan.
Te midden van de beeltenissen van verdwenen
verwanten overleed F.A.L. Carel baron Schimmel
penninck van der Oije op 19 november 2001, 96
jaar oud. Het voorjaar na zijn verscheiden deed
een broedend lepelaarpaar het Oosterlandse
reservaat eer aan. Dit was een gedroomde ornit
hologische wens, een kroon op de inspanningen
tot natuurbehoud en natuurontwikkeling van de
bevlogen Wassenaarden'2
Met dank aan de heren Frans Laurentius te
Middelburg en Teun Rosmolen te Zierikzee voor
het nalezen van de tekst.
NOTEN
1 Dr. Joost W.M. van de Wall heeft van jongs af aan regelmatig op het eiland verbleven. Van de hand van deze vogellief
hebber verscheen De valkerij op Het Loo: The Royal Loo Hawking Club 1839-1855 (Haarlem 1986), waarvan in 2004
een Engelse vertaling het licht zag.
4 Het bezit van een ambachtsheerlijkheid valt niet per definitie samen met het bezit aan onroerend goed in het gebied
van deze heerlijkheid. Het gaat om het bezit van de zogenaamde heerlijke rechten, bijvoorbeeld het recht op een tien
de van de oogst of het jachtrecht. In geval van een ambachtsheerlijkheid is sprake van het recht om binnen desbetref
fend gebied recht te spreken. Tot 1795/1848 was de ambachtsheer naast opperste rechter ook de persoon, die de
opbrengst van de boetes helemaal of gedeeltelijk in eigen zak mocht steken.
5 J.M.G. Leune, Lillo en Liefkenshoek 2b (Brussel 2006) pag. 494.
4 De familie Van Heemstra staat in relatie tot een van de grootste actrices uit de vorige eeuw: Audrey Hepburn
(1929-1993), wier moeder Ella barones van Heemstra een achternicht was van voornoemde Cornelia Elisabeth.
5 Schimmelpenninck had het plan om in Oosterland een muur met nissen voor valken te bouwen, waarvan hij na de
Watersnoodramp 1953 heeft afgezien.
6 De baron had van zijn ouders de voornamen Léon Frans Carel gekregen (Nederland's Adelsboek 1970 (63) pag. 168.
Het betreft de op Antarctica omgekomen Engelsman Robert Falcon Scott (1868-1912).
6 Zeeuwse Bibliotheek (ZB), Zierikzeesche Nieuwsbode (ZN) 31 oktober 1951
T.W. Rosmolen, 'Eendenkooien en hun kooikers op Schouwen-Duiveland', in: Kroniek van het land van de zeemeermin
9 (1984) pag. 102.
40 ZB, ZN 15 december 1970.
Mededeling door drs. Frans Laurentius.
- De zorg voor het vogelreservaat kwam in handen van de Stichting der Heerlijkheden Oosterland, Sirjansland en
Oosterstein te Barendrecht.
Voornaamste geraadpleegde publicaties
- Nederland's Adelsboek (diverse jaargangen).
- Jan-Willem Vergeer, 'Natuurontwikkeling avant la lettre: De Maire bij Oosterland', in: Sterna: Tijdschrift van de Natuur-
en Vogelwacht Schouwen-Duiveland en de Vereniging voor Natuur- en Landschapsbescherming Goeree-Overflakk.ee 44
(1999) pag. 66-69.
- Rinus van 't Hof en Ted C.J. Sluijter, 'Broedende lepelaars in De Maire', in: Sterna: Tijdschrift van de Natuur- en
Vogelwacht 47 (2002) pag. 74-75.
24
