BEURTVAART OP SCHOUWEN-DUIVELAND Adrie Koppejan Wat is beurtvaart Beurt of beurtvaart is een geregelde vracht- en/of passagiersdienst van een schipper met zijn schip op vaste dagen tussen vaste plaatsen. Sinds mensenheugenis is er al sprake van vervoer van goederen en personen, transport en handel over water. In de late middeleeuwen, met een toename van de bevolking en de opkomst van de steden, kwam er ook meer behoefte aan regelmatig vervoer en transport te water. De wegen waren slecht en tij dens regenperiodes en in de winter nauwelijks begaanbaar. Schippers organiseerden zich al vroeg in gildeverband. Ze zeilden naar met ambachtsheren en stedelijke vroedschappen over eengekomen plaatsen. Dat deden ze om de beurt. Zo ontstond het begrip beurtschipper. Voor deze georganiseerde beurtschippers golden vaak stren ge regels en bepalingen. Het niet naleven daarvan kon leiden tot een boete of, erger nog, uitsluiting uit het gilde. Aan de andere kant hadden deze schippers een monopoliepositie tegenover de vrije schippers. Een monopoliepositie die, tot het ver dwijnen van de oude beurtvaart in de jaren vijftig en zestig van de afgelopen eeuw, min of meer in stand is gebleven. De Franse tijd In de Franse tijd (1795-1814) werden alle gilden aanvankelijk afgeschaft, maar vanwege het uit zonderlijk economisch karakter van de beurtvaart besloot het Uitvoerend Bewind op 24 december 1798 dat de afschaffing zich niet uitstrekte tot hen die "als vaste schippers of voerlieden voor gereguleerde veeren of publicque wagens zijn De klipper 'Cornelia Johanna', net nieuw aangekocht door de beurtschippers Jan en Hubregt Landegent (foto collectie auteur) 6

Tijdschriftenbank Zeeland

Stad en lande | 2008 | | pagina 8