BEURTVAART OP SCHOUWEN-DUIVELAND
DEEL 2
Adrie Koppejan
In het vorige verslag heb ik beschreven hoe de beurtvaart er door de eeuwen heen uit gezien moet
hebben. Af en toe 'wat kort door de bocht', maar dit had te maken met het feit dat het niet eenvoudig is
om een ontwikkeling van eeuwen op een paar pagina's te beschrijven.
in deze bijdrage zal ik aan de hand van een overzicht van de laatste veertien beurtschippers van Schouwen-
Duiveland hun geschiedenis beschrijven. Het jaar waarin een beurtdienst gestopt is verkreeg ik uit overle
vering. in een aantal gevallen was ik afhankelijk van het Scheepsregister van het Kadaster, waaruit ik de
datum van verkoop van het beurtschip overnam.
Wanneer we de bootdiensten op Zierikzee van de RTM, en de veer- en bootdiensten vanuit Zijpe, buiten
beschouwing laten dan zag het 'beurtschippersplaatje' op Schouwen-Duiveland er na 1900 als volgt uit:
12 schippers voeren op Dordrecht/Rotterdam en twee vanuit Zierikzee op respectievelijk Middelburg en
Colijnsplaat/Goes.
De beurtschippers op Dordrecht/Rotterdam vertrokken over het algemeen wekelijks op zaterdag of zondag,
om halverwege de week weer terug te keren. Op de firma Ribbens na waren het van Schouwen-Duiveland
allemaal zogenaamde eigen-handel schippers. De handel in granen en peulvruchten moest over de beurs
en deze begon op maandag in het beursgebouw aan de Coolsingel te Rotterdam. Beurtschippers probeer
den dus zondagavond of maandagochtend vroeg in Rotterdam te zijn. Over het algemeen hadden de
Zeeuwse beurtschippers -voor de Tweede Wereldoorlog- een vaste ligplaats in de Oude Haven en het
Haringvliet. Na de oorlog werden dat de Cool- en de Leuvehaven.
De 2 beurtschippers op Middelburg en Colijnsplaat/Goes deden dit reisje tweemaal per week.
Op Dordrecht/Rotterdam voeren:
Firma Ribbens te Zierikzee (1762-1964)
Van dit beurtschippersgeslacht is erg veel
bekend: het kan aangemerkt worden als één van
de oudst -mij bekende- beurtschippersgesiachten
in Zeeland. In het boek van de heer W.J.J. Boot,
"De Zierikzeese stoomvaart" komt de firma
Ribbens uitgebreid aan de orde.
Het is bekend dat ene Anthony Ribbens in 1752
een beurtdienst begon op 's Hertogenbosch en
Gorinchem en in 1762 op Rotterdam.
Ribbens was één van de weinige particuliere
beurtschippers die al vroeg in stoomboten inves
teerde. De eerste stoomboot Zierikzeesche
Koophandel dateert van 1889. In 1891 werd het
verkocht en vervangen door een wat jonger
exemplaar, genaamd Koophandel. Na deze zou
den er nog zes volgen, bijna allemaal motorboten.
De motorboot Koophandel IV uit 1928, -gebouwd
door de firma Paans te Roodevaart en met een
omvang van 108 ton en een 60 pk Hollandia
motor- maakte als hekkensluiter van de reeks op
12 februari 1964 haar laatste afvaart naar
Rotterdam.
Zierikzee, Jaren dertig. Drie van de vier Koophandel
schepen liggen in de thuishaven. Van links af de
Koophandel I, III en IV.
Foto: coll. H. van der Doe te Zierikzee.
De Koophandel I, II en lil bestaan nog, hetgeen
uniek is. De Koophandel l, 1918/Van Duivendijk,
Papendrecht/103 ton/48 pk M.A.K. kwam in
de mosselvisserij terecht en werd na verkoop
in 1964 de ZZ 4 en sedert 1997 de YE 89. De
Koophandel II, 1906/Boot, Woubrugge/70 ton/35 pk
Kromhout, werd gebouwd voor Verstraate te
Stavenisse. Ribbens kocht het aan en heeft er
kennelijk maar korte tijd mee gevaren. In 1932
3
