VAN STEEN NAAR BRONS. HET STANDBEELD
VAN JACOB CATS IN BROUWERSHAVEN'
nuiu uil
f
Op 11 december 1829 werd het standbeeld van
Jacob Cats onthuld. De feestrede werd gehouden
in deze kerk door de 27-jarige Nicolaas Egbert
Ernst Vetten, predikant in Renesse en Noordwelle.
Hij begon zijn toespraak op bescheiden wijze:
'Meer dan ooit gevoel ik, dat men een groot man
moet zijn, om over een' groot' man te spreken, nu
ik opgetreden ben voor deze talrijke en aanzienlij
ke vergadering, om over het onderwerp van
dezen dag, over niemand anders dan over den
bekenden en geliefden dichter van Nederland,
Jacob Cats, het woord te voeren. Wie toch kan
den grooten man in zijne uitmuntende hoedanig
heden naar waarde prijzen? Wie, gelijk het
behoort, den uitgebreiden omvang zijner geleerd
heid aantoonen?'.
Het was de bescheiden aanloop naar een lange
rede want de nog jonge predikant had het waag
stuk dan toch maar aangenomen. Dominee Ernst
Vetten was de zoon van de initiatiefnemer voor
het standbeeld, Nicolaas Vetten, vrederechter, de
oude benaming voor kantonrechter. Hij was voor
zitter van het in Brouwershaven gevestigde
Departement Schouwen van de Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen.2 Dominee Ernst Vetten
schetste Cats als mens maar in het bijzonder als
dichter. Het spreekt vanzelf dat Cats' verdiensten
zeer breed werden uitgemeten. Ik geef u enkele
karakteristieke zinnen om daarmee de sfeer in
december 1829 te illustreren. 'Doch wat Cats ook
bij de hand nam, in alles moest hij de grenzen van
het middelmatige overschrijden. De natuur had
hem met te uitmuntende gaven toegerust, om
zich niet boven het gewone te verheffen'.... 'Zijn
licht liet hij heerlijk voor de menschen schijnen.
Zijne praktische kennis en onbegrijpelijke geleerd
heid wendde hij tot algemeen nut, in alle kringen
des levens en onder alle standen van menschen
aan'. Ook het karakter van Cats ontkwam niet aan
een analyse: 'Een karakter, dat ons in bewonde
ring wegsleept'.
Ter geruststelling: de luisteraars van de toespraak
13
Het standbeeld van Jacob Cats in het begin van de 20ste eeuw (Collectie Gemeentearchief Schouwen-Duiveiand,
BRO 1290, foto S. Ochtman en Zn).
0
