JAARVERSLAG VAN DE COMMISSIE
JAARBOEK OVER 2011
Cora Volkeri
De Commissie Jaarboek bestond in 2011 uit de
volgende personen: Huib uil, Wim Hack, Rob van
Leeuwen, Joop van Loo, Lydia Mol-Sipman, Rob de
Jongh, Cora Volkeri (secretaris) en Wijnand Renden
(voorzitter). Helaas is van Rob de Jongh op 22
augustus afscheid genomen. Rob vertelde, dat hij
zo'n 20 jaar geleden via Frans Beekman in de
redactie is gekomen. Begonnen als penningmees
ter en de laatste jaren voornamelijk bezig met het
binnenhalen van de subsidies.
in 2011 verscheen de 36ste jaargang van de Kroniek
van het land van de zeemeermin (Schouwen-
Duiveland.) Martin van den Broeke schreef een arti
kel over pleziertuinen in en rond Zierikzee. Dit
waren buitenverblijfjes waar stedelingen zich op
mooie zomerdagen konden vermaken. Dat het bui
tenleven in de zeventiende, achttiende en negen
tiende eeuw ook in de onmiddellijke nabijheid van
de stad een grote rol speelde blijkt uit het artikel
van hem. De pleziertuinen en koepels verdwenen
onder stadsuitbreidingen, wegen en parkeerplaat
sen en zijn daardoor onzichtbaar geworden. Door
het artikel krijg je een goed beeld op welke manier
de mensen zich vermaakten in die tijd.
Albert Clobus heeft in de Kroniek van 2010 een
overzicht gegeven van het reilen en zeilen van
Andries Stofregen en nakomelingen in de periode
van 1750-1850; velen werkten als metselaar.
Tijdens het onderzoek bleek er weinig gepubli
ceerd te zijn over het metselaarsambacht en de
positie van de metselaars te Zierikzee, dit resul
teerde in een nieuw artikel voor de Kroniek.
Ons eigen redactielid Huib Uil heeft zich verdiept in
het voortbestaan van de Slavenkas, nadat de doel
stelling hiervan eigenlijk achterhaald was. Het
fonds gesticht in 1735 om Zierikzeese zeelui los te
kopen die gevangen waren genomen door
Barbarijse zeerovers, voldeed nog nauwelijks aan
zijn functie. De slavenkas stond voor de opgave
een nieuwe doelstelling te vinden die zoveel
mogelijk aansloot bij de oude doelstelling. In deze
bijdrage worden de ontwikkelingen in de negen
tiende en twintigste eeuw gevolgd, die leiden tot
een nieuwe toekomst voor de Slavenkas.
Arie Damman, schoolmeester in ruste, verdiepte
zich in het wel en wee van een van zijn voorgan
gers in Burgh. Hij schrijft over P.A. Hubregtse,
schoolmeester in Burgh. Een kijkje in het leven van
deze schoolmeester in de negentiende eeuw laat
ons zien dat veel bijbaantjes nodig waren om in
het volledige levensonderhoud te kunnen voor
zien. in deze tijd ging de toestand van het onder
wijs in deze gemeente erg achteruit. De landbouw
maakte misbruik van de krachten van kinderen en
dit nam jaarlijks toe. De grote armoede onder de
arbeiders belette hen de kinderen naar school te
sturen, zo dikwijls als zij een kleinigheid bij konden
verdienen voor het gezin. Pas in 1900 werd de Wet
op de Leerplicht aangenomen waardoor ongeoor
loofd verzuim werd bestraft.
Betty Blikman schrijft over Willem Pieter van Pagé,
rasondernemer, die op 19-jarige leeftijd (1897) van
uit Middelburg zich in Zierikzee vestigde en trouw
de met de Zierikzeese Maria Lakenman, dochter
van boekdrukker Hedde Lakenman. In 1899 nam
hij de handel in Steenkolen, Bieren, Gedistilleerd,
Likeuren, Wijnen enz. over van de heer M.F.C. de
Kater aan de Oude Haven zuidzijde. Hij was een
van de oprichters van een Handelsavondschool,
zat in diverse besturen en werd in 1911 hoofdver
tegenwoordiger van de Staatsloterij op het eiland.
Na de eerste wereldoorlog was er een tekort aan
levensmiddelen, waardoor de prijzen stegen.
Import van steenkolen uit Duitsland stagneerde,
Van Pagé kwam met een alternatief voor dit pro
bleem de bekende briketten.
Ondanks veel bezwaren van omwonenden ver
strekte de gemeente toch een vergunning. De
fabriek in de Pottebakkersstraat was geen lang
leven beschoren, mede door een tekort aan
grondstoffen. In 1921 verhuisde het gezin Van
Pagé naar Goes en vlak daarna naar Middelburg
waar hij een goede baan had gevonden als direc
teur van het Middelburgse bijkantoor van de
Brusselsche Bank.
Wim Klaassen schreef het artikel Honderd jaar
Nutstuinen in Zierikzee. Een goede aanleiding voor
een terugblik. Het was de tijd van de industrialisa
tie. Fabrieksarbeiders kregen buiten de stad een
4
