JAARVERSLAG VAN DE COMMISSIE
JAARBOEK
Cora Volkeri
in 2012 verscheen de zevenendertigste jaargang
van de Kroniek van het land van de zeemeermin
(Schouwen-Duiveiand). Daarin kwamen de vol-
gende onderwerpen aan de orde.
Willem van Ham heeft een artikel geschreven over
het paneel De rede van Zierikzee dat behoort tot
de kunstschatten van het Stadhuismuseum. Hij
houdt zich bezig met de vraag of de afgebeelde
vlaggen dienst kunnen doen bij het beantwoorden
van de vragen die het schilderij oproept. Het arti
kel is voorzien van prachtige kleurenillustraties.
Jan H. Overbeeke deed onderzoek naar de
Nieuwerkerkse schoolmeester Maximiliaan van
den Doele. Zijn voornaam komt opvallend veel
voor in Nieuwerkerk. Dit alles heeft te maken met
Van den Doele, die in 1691 is geboren. Vanaf 1717
tot aan zijn dood in 1751 is hij schoolmeester
geweest in Nieuwerkerk. Zijn deftige voornaam is
door vernoeming in diverse Nieuwerkerkse fami
lies terechtgekomen.
Hij was een kleurrijk figuur die een bijzonder stem
pel op het achttiende-eeuwse dorpsleven van
Nieuwerkerk heeft gedrukt. In dit artikel wordt het
leven van deze bijzondere man beschreven.
De voorzitter van onze commissie, Wijnand
Renden, zelf tien jaar lid geweest van het college
van Burgemeester en Wethouders van Midden-
schouwen, heeft een artikel geschreven over de
honderdjarige Vereniging van Burgemeesters,
Wethouders en Secretarissen op dit eiland. In de
beginjaren van deze vereniging was vooral de
bevordering van de kennis van het administratief
recht het doel, later werd het meer het aftasten
van beleidsmatige standpunten. Gelukkig zijn
bijna alle verslagleggingen en correspondenties
bewaard gebleven, zodat er een duidelijk inzicht
is ontstaan in wat er zich bestuurlijk in al die jaren
heeft afgespeeld.
De heer Edzard F.G.M. Gelderman heeft in een
vorig jaarboek al geschreven over het buitenleven
in de Schouwse westhoek. Nu vertelt hij over de
eerste zomerhuizen, hun bouw en bewoners, die
speciaal in Westenschouwen verbleven om te
recreëren. Rond de eeuwwisseling naar de twin
tigste eeuw werd de mens zich meer bewust van
de natuur om zich heen en van de betekenis daar
van voor zijn dagelijks leven. Deze tendens leidde
tot veranderingen van wooncultuur. De trek naar
buiten werd door toenemende mobiliteit ook
steeds gemakkelijker. Naast de toename van het
gebruik van de auto werd door de RTM tot aan
Burgh een tramlijn aangelegd, in 1933 kwam er
zelfs een vliegverbinding Rotterdam-Haamstede-
Vlissingen-Knokke-Heist tot stand. Bezoekers
kwamen in steeds groteren getale. Er werd meer
aandacht besteed aan landelijke architectuur,
zoals wonen in huizen omgeven door ongerepte
natuur, bedoeld als verblijf voor de jacht en als
zomerverblijf.
De heer Arjan Otte geeft met zijn artikel: 'De mos
selvisserij op Schouwen-Duiveiand tussen 1911
en 1947', inzicht hoe de mosselvisserij zich met
name in Zierikzee en Bruinisse ontwikkelde. Het
waren geen gemakkelijke tijden waarin de Eerste
Wereldoorlog en de economische malaise van de
jaren dertig grote invloed hadden op de groei en
krimp van de vloot. De Tweede Wereldoorlog had
een nog grotere impact. Schepen werden gevor
derd, sommige boten kwamen terug, andere niet.
in 1947 keek de Schouwen-Duivelandse vissers
vloot terug op een roerig verleden, maar er lag
een even onrustige toekomst in het verschiet.
Rob van Leeuwen, redactielid van onze commis
sie, heeft zich deze keer beziggehouden met
Motorenfabriek Smit Bolnes te Zierikzee. Hij
was hier als jongste bediende werkzaam in de
periode februari 1963 tot maart 1965. Na die tijd
heeft hij voor studie het eiland verlaten en bij
terugkomst in de jaren negentig was het bedrijf
verdwenen. Hij vroeg zich af wat er precies was
gebeurd met het bedrijf dat eens zo glorieus
begon, een grote bloei kende en na vijftien jaar in
korte tijd ter ziele ging.
15
