Had Nieuwerkerk een kasteeltje?
Wim Kesteloo
In september 2014 gaat de archeoloog drs.
J. Jongepier na een vondstmelding van de heer
P. J. Flikweert naar diens land bij de Stolpweg in
Nieuwerkerk. Tijdens drainagewerkzaamheden
zijn veel baksteenresten naar boven gekomen.
Drs. Jongepier bepaalt met een prikker de gren
zen, legt de coördinaten vast, boort een paar
gaten en graaft een paar proefputjes. De rode
vloerstenen, die ca. 35 tot 55 cm. diep liggen,
beslaan maar liefst een oppervlakte van ca. 35
bij 45 meter, met aan de zuidoostkant een soort
uitbouw, mogelijk van een torentje. Er zijn stuk
ken rode vloertegel en stenen gevonden en een
paar stukjes aardewerk. De vondsten dateren
uit ca.1300, en omdat het zo groot is wordt er
gedacht aan een kasteeltje of iets dergelijks.
Reden genoeg om eens te kijken of er nog wat
meer over de geschiedenis van deze plek te vin
den is. in een kaart uit 1832 hebben we de
tegenwoordige Stolpweg en een paar boerderij
en getekend.
Het rechthoekje gelegen op 'het ööge blokje'
aan de vroegere Frankeweg (in het midden),
geeft de plek aan waar er gezocht is. De grijze
lijn is de Stolpweg. Rechts boven het cijfer 18
ligt de boerderij van Flikweert, aan de Stolpweg,
bijna boven op de vroegere Rasekeure- of
Potterweg (rechts).
Die wegen zijn, volgens de vele boringen die er
gedaan zijn, ontstaan op plaatsen waar vroeger
geulen liepen die zich later met zand gevuld
hebben, een bekend proces.
Fragmenten gevonden tijdens restauratiewerkzaam
heden op Capelle hofstede (foto collectie auteur)
Zonder precies te weten wat er gestaan heeft,
kunnen we wel vaststellen dat de bouwplek aan
twee voorwaarden voldeed:
Het land, 'ut ööge blokje', lag wat hoger, en het
was dicht bij een bevaarbare geul.
De heer Flikweert weet er nog iets heel interes
sants aan toe te voegen. Tijdens het bouwen van
de tegenwoordige boerderij omstreeks 1957 wer
den bij het graven van de funderingen oude palis-
sadepalen gevonden die een soort kring vorm
den: ook op die plek was sprake van namen zoals:
'de ööge- en de lange zandpit', en "t ööge stik'.
Dat was op de grens van de 16e (Botland) en
18e mate.
Mogelijk was hier eerst een toevluchtsoord voor
herders en werd er later een mottekasteel ge
bouwd van aarde en hout, met een gracht en
palissade.
Zo ziet het gebied op het ingetekende kaartje er nu uit; rechts de Stolpweg, in de verte achter de bomenrij de
toenmalige 'Noorddijk', nu Oude Polderdijk (foto Peter Noordermeer)
14
