De kunst van zoet water
OPROEP
In Burgh-Haamstede in de 'Bewaerschole'
loopt een serie tentoonstellingen met als
thema 'Balanceren tussen zoet en zout'. Een
twaalftal kunstenaars onderzoekt hoe die
balans in Zeeland aan het veranderen is, in het
landschap, en dan niet alleen in de natuur en
de landbouw, ook in de dorpen, en vooral in
de cultuur, in de hoofden van de mensen. Wij,
Anne Ausloos en Jeroen van Westen werken al
ruim drie jaar met dit onderwerp. Tot nu toe
concentreerden we ons op hoe zout zichtbaar
is in de klei, als aarde, en in de Middeleeuwse
bakstenen, de kloostermoppen.
Dorpspompen
In de komende twee jaar willen we ons vooral
bezighouden met de 'kunst' van zoet water
oogsten en bewaren. Enkele mensen hebben
ons al een beetje op weg geholpen, en prachtige
verhalen verteld, ons gewezen op putten en
kelders, maar er is zoveel verdwenen dat we
blij zijn met de mogelijkheid om via deze weg
te vragen naar wie nog herinneringen heeft aan
drinkwater voor mens, dier, plant. Verhalen over
bouw, onderhoud, en gebruik van waterputten,
of regenbakken zoals ze hier heten, cisternen,
over hollestelles, poelen, waterhuisjes,
dorpspompen, waterdragers. Over water voor
de dieren, voor de mensen, voor het schoon
maken... En, als er nog restanten zijn die we
mogen komen bekijken, dat zou prachtig zijn.
Inundatie
Schouwen-Duiveland liep niet voorop met het
aanleggen van een openbare drinkwaterleiding
voor iedereen. De noodzaak om zelf je eigen
zoetwatervoorraad aan te leggen en te beheren
was hier geperfectioneerd. Vanaf 1900
oefent de overheid druk uit om uit hygiënisch
oogpunt over te gaan op gecontroleerd water
voor iedereen. De inundatie van Schouwen
Duiveland, en vooral de Ramp van 1953, met
daarna een half jaar eb en vloed over grote
delen van het eiland, gaf de nekslag aan de
traditionele zelfvoorziening in zoet water. De
putten werden gevuld met zout slib, en ook al
werden de regenbakken schoongemaakt, het
nieuw verzamelde water werd meteen brak.
De regenput bij meestoot De Willem III - Baai met
krap, in Noordgouwe (foto auteur)
Jammer dat we zijn vergeten hoeveel we ieder
voor zich, of als collectief kunnen doen aan
regenwater oogsten. En vooral zijn we vergeten
hoe goed juist eilanders dat konden. We hopen
dat er onder de lezers nog herinneringen leven,
en waarschijnlijk is er op Schouwen-Duiveland
meer van over dan een eerste globale
inventarisatie ons heeft opgeleverd. Stuur uw
reacties naar redactie@stad-en-lande.nl
icueen
