Verkoop van joods
onroerend goed:
de Zierikzeese midden
stand deed zaken
In Stad en Lande nummer 148 schrijft Jan
Kroesen over de onlangs in Zierikzee en
Burgh-Haamstede geplaatste struikelstenen
ter nagedachtenis van de gedeporteerde
joodse inwoners van Schouwen-Duiveland.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden
door de Duitsers panden verkocht waarvan
de eigenaren joods waren. De administratie
hiervan staat in de zogeheten Verkaufsbücher
die het Nationaal Archief bewaart. De inhoud
van deze boeken is onlangs online doorzoek
baar gemaakt waardoor ook de Schouwen-
Duivelandse informatie nu gemakkelijk voor
een ieder vindbaar is.
Onteigening en verkoop van
panden
Op 11 augustus 1941 verplicht de
Duitse bezetter Joden hun vastgoed
aan te melden bij de Niederlandische
Grundstückverwaltung (NGV). De NVG
krijgt het beheer over het vastgoed om het
vervolgens te onteigenen en te verkopen.
De Grundstückverwaltung besteedt het
beheer weer uit aan een aantal organisaties
zoals Anbo en Nobiscum en aan enkele
makelaars.
Handel in onroerend goed
De beheerders verkopen de panden weer
door namens de NGV. Om de afkomst te
verhullen worden de panden vaak eerst aan
een stroman verkocht. Op die akte staat dan
nog de naam van de Joodse eigenaar.
De tussenpersoon verkoopt het pand weer
door aan een particulier. Op die tweede akte
staat alleen de naam van de tussenpersoon
en niet van de oorspronkelijke, vaak Joodse
eigenaar. Op die manier zijn duizenden
Joodse panden geroofd.
Verkaufsbücher
De bijgehouden administratie in de Verkaufs
bücher bevat de adressen en de namen van
de oorspronkelijke eigenaren, de betrokken
makelaars en de oorlogskopers. Met daarbij
de verkoopprijzen.
De inhoud van de Verkaufsbücher is uitge
werkt in een tabel (pdf-bestand). Er kan
onder andere gezocht worden op het adres
van het te verkopen pand, naam van de
eigenaar of naam van de koper. Helaas is
het eerste van de in totaal achttien boeken
verloren gegaan en ontbreken 'laufnummers'
1 t/m 449.
Joodse Schouwen-Duivelanders
In de Verkaufsbücher komen de gegevens
voor van een aantal Zierikzeese joden.
Opvallend is dat het Zierikzeese en Goese
middenstanders zijn als zgn. oorlogskoper
uut de pepieren
Adres eigenaar
Naam eigenaar
Adres 2
Adres
Plaats
Beheer
nummer
Laufnr.
Maarstraat B 378
Hem A 416
Maarstraat B 378
Zierikzee
4477/1,2
3071
J. Labzowski
Havenplein D 330
Zierikzee
2254/1
Korte Groendal D 458
Korte Groendal D 458
Zierikzee
3116/1
H. v. Meekeren
Dam 359
Zierikzee
4476/1 1/2
W. Frenk-Labzowski
Zierikzee
6859/1
B. Frenk
L. Nobelstr. 169a
