Oorlogsslachtoffers van
Schouwen-Duiveland
Het boek'oekje
een aanvulling
In ons artikel 'Oorlogsslachtoffers van Schouwen-Duiveland' in de Kroniek 42
(november 2017), vermeldden wij al dat onze lijst vermoedelijk niet volledig
zou zijn, en dat wij openstonden voor aanvullingen en verbeteringen. Inderdaad
hebben diverse personen op deze publicatie gereageerd, met als gevolg dat wij
nu wat correcties kunnen geven. Er komen zes namen bij en er gaan er drie af.
Van Spaanse
Zee tot Keulse
Putten
De Zeeuwse Streekdrachten
[DE ZEEUWSE
Wim de Vrieze en Jop Steenhof de Jong
Gilles Doeleman geboren te Dreischor op
10 april 1867, zijn vrouw Elizabeth Suzanna
Viergever geboren te Noordgouwe op 24 juni
1869 en hun dochter Johanna Lena Doeleman
geboren in Noordwelle op 27 oktober 1894
kwamen om het leven op 23 februari 1945
te Zuid-Beijerland door de inslag van een VI
die op weg was naar Antwerpen. Ze woonden
alle drie in Zierikzee aan de Lange Blokweg en
waren geëvacueerd.
Johannes Hillebrand, geboren in Zierikzee
op 13 januari 1917 als zoon van Cornelis
Hillebrand, veldarbeider, en Lucia Blankert,
woonde in Zonnemaire. Volgens zijn vader was
hij in 1943 verplicht tewerkgesteld door de
OT (Organisation Todt, red.) bij het vliegveld
in Haamstede en daarna naar Kiel vertrokken.
Volgens anderen was hij vrijwillig in Duitse
krijgsdienst gegaan. Er is nooit meer iets van
hem vernomen.
Karei Snijders, geboren te Zierikzee op 16 mei
1925, zoon van Cornelis Snijders en Adriana
Leijdekkers, was geëvacueerd en verbleef te Sint
Philipsland. In de nacht van 22 op 23 januari
1945, toen Duitse
commando's een
onverwachte landing
vanuit Schouwen-
Duiveland uitvoerden
op Anna Jacoba-
polder, werd hij aan
de Noorddijk bij de
Reephoeve dodelijk
getroffen.
Karei Snijders
Anthonie Wouter Verkamman uit Bruinisse
is ten onrechte in de lijst opgenomen. Hij is
in 1945 overleden maar niet ten gevolge van
oorlogshandelingen. Wel hoort zijn vader Marius
Marinus Verkamman, geboren op 21 januari
1900, op de lijst thuis. Hij is op 4 november
1944 tijdens zijn evacuatie in Dinteloord bij een
bombardement getroffen en op 16 november
1944 in het ziekenhuis in Bergen op Zoom
overleden.
Wolfert Elenbaas en Leendert Dekker zijn wel
oorlogsslachtoffers maar horen evenmin op
onze lijst thuis omdat zij tijdens de oorlog al
niet (meer) op Schouwen-Duiveland woonachtig
waren. De laatste is overigens niet op de
'Zeeuwse Stromen' (locatie) overleden, zoals wij
vermeldden, maar op een schip van die naam
dat in de haven van Bruinisse lag.
De namenlijst werd door Gert van Engelen
in de WereldRegio een 'papieren monument'
genoemd. Dit bracht één van de auteurs (W.
de V.) op het idee om ergens op het eiland ook
een tastbaar monument te laten plaatsen (bv.
een hardstenen plaat) met alle 207 namen,
liefst alfabetisch per stad of dorp. Hij zal de
komende periode aftasten of hiervoor draagvlak
bestaat en of er fondsen voor kunnen worden
gevonden. Belangstellenden kunnen contact
met hem opnemen, awvrieze@zeelandnet.nl of
0111-651667.
Wij zijn A. Doeleman, J. Kempeneers, Michiel Schwartzenberg
(Oorlogsarchief Rode Kruis Den Haag), K.A. Snijders en
J. Wiebrens erkentelijk voor hun bijdrage.
22
Opnieuw is er een
boek verschenen van
André Flikweert: Van
Spaanse Zee tot Keulse
Putten, vierhonderd
jaar boerderijen in
Nieuwerkerk en Ouwer-
kerk. Het is wederom
een kloek werk van meer dan 400 pagina's
waarin nauwkeurig wordt beschreven wie
waar en wanneer op welke boerderij heeft
gewoond en gewerkt en waarin nauwelijks
een detail aan het onderzoekende oog van
Flikweert is ontsnapt. Tekenend daarvoor is
het persoonsnamenregister dat maar liefst elf
volle pagina's omvat.
Flikweert heeft zijn onderwerp juist gesitueerd
in de polders rond Nieuwerkerk en Ouwerkerk
omdat daar tijdens de Ramp van 1953 vrijwel
alle oude boerderijen verloren zijn gegaan.
De auteur heeft - tot zijn grote dankbaarheid
met hulp van derden - alle benodigde
informatie en niet te vergeten de schat aan
beeldmateriaal achterhaald en bijeengebracht
en met een 'flikweertiaanse' precisie geordend
en weergegeven. Ook is er alles aan gedaan
om oude foto's, en dat zijn er heel veel in dit
boek, zo sprekend mogelijk weer te geven.
Anders gezegd, de grafische verzorging
is van grote kwaliteit. Je hoeft zeker geen
boerenachtergrond te hebben om dit boek te
lezen en te waarderen. (PN)
Het is uitgegeven bij uitgeverij 'het Zuiden' in Middelburg en
kost 34,95.
Ha, het zoveelste boek over klederdrachten,
denk je dan, als je de aankondiging leest van
het boek De Zeeuwse Streekdrachten. Maar de
ondertitel zet je meteen weer op het goede
been: Handboek voor het maken van kleding. Ik
citeer hieronder het voorwoord, niet om me
er gemakkelijk van af te maken, maar beter
zeggen dat dit kan ik het niet:
'Deze uitgave gaat in op de traditionele ver
vaardiging van streekdrachtkleding door
kleermakers en jakkennaaisters. Met het
verdwijnen van de ambachtslieden verdween
ook hun kennis. De geschiedenis van deze
ambachten wordt nu voor het eerst geboek
staafd. Aan de hand van patronen, foto's,
details en instructies wordt op verrassend
eenvoudige wijze inzichtelijk gemaakt hoe de
diverse kledingstukken worden vervaardigd.
En mocht u schaar, naald en draad ter hand
willen nemen dan biedt dit boek u de unieke
mogelijkheid om zelf alle kostuumonderdelen
op maat te maken. Hoe vervaardigt u een
keus, hemdrok of stiklief? Welke stof gebruikt
u daarvoor? Ook geven we u op de modefoto's
voorbeelden ter inspiratie hoe een kledingstuk
uit de streekdracht als hedendaagse toe
passing van uw eigen kledingstijl kan worden
gedragen. Antwoord op al deze vragen - en
nog veel meer - vindt u terug in deze uitgave.'
Al bladerend door het boek drongen mij
taferelen uit mijn jeugd op. Mijn moeder die
naaister was, de centimeter rond haar hals,
gebogen over haar Singer-naaimachine, overal
stukjes stof en patroonpapier op de grond
en op tafel, rolletjes rijggaren en op de vloer
de rokmeter met zo'n ballonnetje gevuld
met kalk eraan. De Zeeuwse Streekdrachten
is geschreven en samengesteld door
Susan Bakx-Plasmans, Liza van der Heijden-
van der Werff en Jolien Sturm-Francke.
Jeanine Dekker deed de eindredactie. (PN)
Het boek is uitgegeven bij W Books (voorheen Waanders) in
Zwolle en kost 39,95
JAPOHLUF MET SCHOOT
NOORDELIJKE EIUNDEH (1790-1125)
STREEKDRACHTEN
23
