\^/Opsporing; verzocht'
Vergankelijk in Zonnemaire
OKtA het
t ep het Ua.
Afgelopen zomer is er een project gestart onder de noemer 'Vergankelijk in
Zonnemaire'. Het is ontstaan vanuit een persoonlijke passie voor zowel het
begrip vergankelijkheid, als voor het prachtige plaatsje Zonnemaire, met zijn
weidse en verstilde omgeving.
later bekende kapitein van de veerboot Anna
Jacobapolder-Zijpe - RvL) naar het café van de
heer Zoeter op Zijpe om met de prikslee diens
voorraad drank aan te vullen. Vijf kan brandewijn,
vijf kan cognac en een vaatje bier. De overtocht
ging prima en toen men dat op Bruinisse
allemaal zag wilde ieder de overtocht maken.
En op 7 januari was het compleet feest op het
ijs. De timmerman Marien Krijger boorde
enkele gaten. De dikste laag ijs die hij aanboorde
was 24 cm, de dunste 18 cm, dus maar een
betrekkelijk dun laagje om al die honderden
mensen te houden. En hij peilde ook de bodem
van het Zijpe in een der gaten die hij geboord
had: 104 voet, ruim 30 meter. Dat was toch
wel genoeg om de mensen te doen inzien hoe
gewaagd het was met zoveel honderden op het
Zijpe te lopen. In de nacht van 8 op 9 januari
brak het ijsveld op, het scheurde in honderden
stukken en dreef stroomafwaarts het Mastgat
in. Een zucht van verlichting werd in honderden
gezinnen geslaakt want wat zou er gebeurd zijn
indien het ijs eens overdag was gescheurd en
weggedreven? De ramp zou niet te overzien zijn
geweest.'
Ongetwijfeld zullen ook veel inwoners van Anna
Jacobapolder aan het ijsfeest op het Zijpe
hebben deelgenomen. Wellicht zijn daaruit
relaties tussen beide dorpen voortgekomen
die na enkele dagen weer door een diep water
gescheiden werden. Maar daarover verhaalt de
kroniekschrijver uit Bruinisse niet.
r
Via onze collega's van Heemkundekring Stad
en Lande van Tholen ontvingen wij onder
staande oproep van Robert Baumgardner.
Kunt u hem helpen?
Ik ben Robert Baumgardner, neef van Haynes
M. Baumgardner. Haynes was tijdens de
Tweede Wereldoorlog piloot van een B-24
bommenwerper in de 491st Bomb Group
van de U. S. 8th Air Force. Hij vloog met
zijn squadron op 18 september 1944 een
bevoorradingsvlucht naar de dropzones
ten Noordwesten van Son in het kader van
operatie Market Garden. Mijn oom Haynes
is dit jaar overleden. Hij heeft mij ooit een
voorval verteld tijdens zijn terugvlucht van
Son naar zijn vliegbasis in Engeland. Om
vijandelijke luchtafweer en radardetectie te
vermijden, vlogen de bommenwerpers op
zeer lage hoogte ('below dike level') terug over
Brabant, Philipsland en Schouwen Duiveland
naar de Noordzee. Het vliegtuig van mijn oom
Haynes naderde een dijk waarop duidelijk een
fietsende man werd waargenomen. Die zag
op tijd het vliegtuig aankomen, sprong van
zijn fiets en dook op de grond. Het vliegtuig
van mijn oom vloog rakelings over hem heen.
Die persoon moet de wind van de propellers
hebben gevoeld. Het voorval vond plaats in de
middag van 18 september 1944 tussen 16.45
en 17.15 uur plaatselijke tijd. Nu ben ik op
zoek naar die bewuste dijk (plaats en naam)
en de betrokken persoon, of personen aan
wie dit voorval is verteld, met de bron erbij.
Mijn vraag is of binnen uw Heemkundekring
dit bijzondere voorval uit die tijd bekend
is en of u mij verder kunt helpen? Indien u
aanvullende informatie nodig heeft, kunt mij
altijd e-mailen U kunt mij in het Nederlands
of Engels antwoorden. Bij voorbaat mijn dank
voor uw inspanningen.
Reacties zijn welkom via redactie@stad-en-lande.nl of het
secretariaat, postbus 70, 4300 AB Zierikzee.
Marco van de Plasse
Alles op aarde is van voorbijgaande aard. Het
is een continu proces van vergankelijkheid. Op
zich is het thema dorpsoverstijgend, maar in
dit project wordt aan de hand van 25 specifieke
items en (korte)verhalen beschreven en
vorm gegeven hoe dit proces in Zonnemaire
plaatsvindt. De verhalen hebben een cultuur
historische achtergrond en betekenis en zijn
enigszins poëtisch van aard, maar tegelijk heel
toegankelijk. Soms liggen de onderwerpen
voor de hand, als het gaat over het verdwijnen
van het laatste winkeltje en de restanten van
de bietenbrug, over het verdronken stadje
Bommenede en het teloorgaan van de tram,
en over het bijna-verlies van het archief van de
beroemde dorpszoon Pieter Zeeman of over
het afscheid nemen van de basisschool na bijna
440 jaar onderwijs in Zonnemaire. Soms
zijn de thema's wat minder vanzelfsprekend,
als verhaald wordt over het verdwijnen van
(bij)namen zoals 'puppehulletje' of over de
grauwe grafsteen van Willemijntje Romeijn,
als er een bespiegeling volgt over het afzagen
van populieren op de Veerdijk of over een
telefooncel die als minibieb dient.
'Vergankelijk in Zonnemaire' is een project
dat bestaat uit drie componenten: het creëren
van een aantrekkelijk lees- en kijkboek met
authentieke illustraties, het exposeren van het
beeldmateriaal met bijpassende teksten en
het geven van lezingen, indien gevraagd, over
dit onderwerp in de regio. Daarnaast kunnen
en willen de initiatiefnemers, schrijver Marco
van de Plasse en graficus Saskia Eggink, een
projectbijdrage leveren aan het verdwijnen van
het onderwijs in het dorp in 2018, door op
school met de kinderen een grafisch en creatief
taalprojectte ontwikkelen en uit te voeren over
de allerlaatste schooldag: 'Vooruit, hoe 21
kinderen nog één keer omkijken'.
De kraai, symbool van vergankelijkheid
(illustratie Saskia Eggink)
Inmiddels zijn er inhoudelijke contacten gelegd
met het gemeentelijke archief - archivaris
Huib Uil - en diverse dorpsbewoners, onder
wie schooldirecteur Debora de Bruin, oud-
dorpsraadvoorzitter Johan Goemans, oud
gemeenteraadslid en harmoniepromotor Kees
de Munnik, de huidige dorpsraadvoorzitter
Janny Walhout en nog enkele andere inwoners.
Er verschijnt ook een boek over het project,
waarover meer in het volgende nummer van
Stad&Lande.
