Buiten het reservaat werden geen slachtoffers gevonden. Daartoe is het
buitendijks gebied van de Krammer gekontroleerd tussen Oude Tonge en
Galatheese Haven.
Uit bovenstaande valt op te maken dat het hoogstwaarschijnlijk niet
ging om zogenaamde "invliegers", vogels die besmet zijn en uit een an
der gebied afkomstig zijn. Temeer lijkt deze veronderstelling juist om
dat de Steenloper, een aan zout water gebonden soort, het talrijkst was
onder de slachtoffers terwijl het aantal aanwezige Steenlopers beslist
gering genoemd kan worden.
De Zierikzeesche Nieuwsbode maakte melding van het botulismus op de
Krammerse Slikken. Een en ander had tot gevolg dat het reservaat, dat
niet vrij toegankelijk is voor het publiek, nu ook werkelijk niet of
nauwelijks werd betreden. Een prettige bijkomstigheid!
De in hetzelfde artikel uitgesproken vrees voor grote sterfte onder de
watervogels werd gelukkig geen werkelijkheid. Waarschijnlijk mede omdat
kadavers en stervende vogels werden verzameld en de temperatuur daalde.
Bovendien werden de afwateringspijpen in de zomerkade schoongemaakt,
zodat het water in de kreken en plasjes op het gors werden ververst.
Deze pijpen waren voor het grootste gedeelte dichtgegroeid met mosselen
en dergelijke.
Ook in 1982 is waakzaamheid geboden omdat dan ook weer botulismus kan
optreden. De ervaring heeft geleerd dat de infektie zeer resistent is.
Het verdient dan ook aanbeveling om bij droog en warm weer regelmatig
het gebied te kontroleren. Ook de afwateringspijpen dienen te worden
gekontroleerd
Indien het terrein inderdaad regelmatig wordt gekontroleerd, kunnen bij
het eerste vermoeden van botulismus kadavers worden verwijderd en wordt
erger voorkomen.
Lit. "Bijzondere aspekten bij het optreden van botulismus bij watervo
gels in 1,975." J. Haagsma e.a. Het Vogeljaar jrg. 24 nr. 2 1976.
J.A. Everaers.
