15
eik Quercus robur voorkomt. In het Zeepe hebben enkele grote zandwinnin
gen plaatsgevonden: de ijsbaan (1939) en "de grote plas", gegraven in
het begin van de zeventiger jaren.
In recente tijd zijn de duinen vastgelegd en begroeid geraakt met stru
welen terwijl de laagten door verlaging van de oppervlakkige grondwater
stand zijn verdroogd en begroeid geraakt met soorten als Duinriet en
PijpestrootjeDoor het stopzetten van de eeuwenlange beweiding met run
deren is deze verruiging mede bevorderd.
In de literatuur over de Zuidelijke duinen van vóór 1940 wordt een
beeld opgeroepen van "blonde duinen" waar op tal van plaatsen en telkens
opnieuw valleien uitstuiven tot het destijds hogere grondwaterniveau. In
de winter steeg in de laagten het water boven het maaiveld, waardoor een
keten van meertjes en plasjes ontstond, die in nog vroeger tijd van dorp
tot strand een uitgestrekte, aaneengesloten watervlakte moeten hebben
gevormd. Plaatselijk werd in de Zeepe landbouw bedreven en ontwaterd.
Het overige duin werd beweid met runderen. De laatste akkertjes zijn
aan het eind van de vijftiger jaren verlaten, in die tijd werd ook de
beweiding gestopt.
Op de bodem van de natte en vochtige valleien konden zich in vroeger
tijd vegetaties ontwikkelen verwant aan het Oeverkruid- en Dwergbiezen-
verbond met soorten als Oeverkruid, Waterpunge, Strandduizendguldenkruid
Centaurium ZittoraZe, Fraai Duizendguldenkruid Centaurium piZcheZZumDwerg
bloem, Dwergrus Juncus mutabiZis en Dwergbies (volgens Westhoff in 1935'.).
In een volgend stadium van de successie vormden er zich vegetaties beho
rend tot het Knopbies-verbond met soorten als Knopbies Schoenus nigri
cans Parnassia, Moeraswespenorchis en Late Zegge Cavex serotina.
In de wat oudere, meer ontkalkte en wat drogere valleien ontwikkelde
zich hieruit het Struikheide-Kruipberm-verbond met soorten als Rondbla-
dig Wintergroen, Klein Wintergroen PyroZa minor -een soort uit het Wad
dendistrict!- en Kaal Stofzaad. Plaatselijk werd Hondskruid Anacamptis
pyramiddZis aangetroffen. In de meest ontkalkte binnenwaarts gelegen
laagten in het Zeepe ontstonden putten met Galigaan CZadium ma.ri.scus
De waardevolle vochtige duinvalleivegetaties zijn nu sterk in omvang
afgenomen en verarmd. Soorten als Oeverkruid, DwergrusKnopbiesPar
nassia, MoeraswespenorchisHondskruid en Maanvaren moeten jaren gele
den verdwenen zijn.
Verklikkerduinen (circa 250 ha)
De Verklikker is een jong duincomplex met middelhoge tot hoge duinrug
gen. Ze dankt haar ontstaan aan aangroei van de kust gedurende de 19e
en 20e eeuw. Van de kalkarme Vroongronden naar zee vinden we opeenvol
gend valleien van steeds jongere datum en hiermee samenhangend een kalk-
gradiënt van kalkhoudend tot kalkrijk. Het duin heeft vanaf zijn ont
staan tot 1937 kunnen stuiven. Toen is begonnen met het vastleggen met
