1
Het is verheugend dat een gezaghebbend man als C. Sipkes de loftrompet
steekt over ons mooie eiland. En terecht. Het is goed de winst eens op
een rijtje te zetten. Je raakt er zo gemakkelijk aan gewend en het lijkt
zo vanzelfsprekend. Je ziet ergens planten, die daar nog niet eerder ge
vonden zijn en die zich nog gestaag uitbreiden ook. Dat zijn winstpun
ten, vaak winst door een beter en zorgvuldiger beheer, soms ook spontaan,
doordat de omstandigheden juist iets gunstiger zijn geworden. Ik geef
toe dat door sommigen onder ons de nadruk op de verliezen sterker wordt
gelegd dan op de spaarzame winsten.
Maar toch, als ik een vergelijking maak met 50 jaar geleden, zie ik naast
de winst ook het vele dat verloren ging. Hoe moet je zo iets nu meten of
wegen? De Zoute Haard was toen ook al één van onze geliefde excursiege-
bieden, ook zonder de grote aantallen Harlekijn- en Rietorchissen, die
je er thans vindt. Maar die moet je dan weer wel afzetten tegen de ver
rukking die bij ons teweeg gebracht werd door de veel bescheidener aan
tallen die we in de Brouwse Wildernis vonden. Het juweeltje, gelegen
aan de zeedijk tussen Brouwershaven en Bommenede, dat Nico Beye beschreef
in "De Levende Natuur" van november 1936.
Zeven soorten noemt hij: Bijenorchis, Keverorchis, MuggenorchisWespen
orchis, Gevlekte orchis, Harlekijnorchis en Handekenskruidnaast Adder
tong, Rondbladig wintergroen en nog veel meer fraais. Nu verdwenen,
maar ook toen al bedreigd. Ook in de Koudekerkse Inlaag vonden we toen
orchideeën. Ze zijn er nog in de buurt; Smallegange koestert ze. Alle
lof voor zijn grote toewijding voor deze planten. Hij laat hiermee zien
dat wanneer je zorgvuldig met de natuur omgaat je veel van haar rijkdom
weer terug kunt krijgen. Evenals de zorg van het S.B.B. niet alleen in
de Haard, maar ook in de Schelphoek, bij Ouwerkerk en in het Dijkwater
veel heeft kunnen bereiken.
De duinvalleien
Het beeld dat Sipkes van de Verklikkerduinen heeft overgehouden is po
ver tegenover mijn herinneringen. Ik kan me nog steeds nauwelijks mooie
re plasjes voorstellen dan de uitgestoven valleien met alles er omheen:
Parnassia, Pirola, DuizendguldenkruidMoerasspirea en noem maar op.
Een hele middag kon je er de deelnemers aan een excursie in verrukking
houden. En dan die grootse stuifduinen, met stuifketels tot op de oude
ploegsporen. Geweldig hoge hopen kaal zand, dat is waar, maar zo machtig
mooi
De inlagen
Enige jaren geleden voer ik langs de kolonie Grote Sterns op de Hompel
voet en daar hoorde ik weer de vertrouwde muziek uit mijn jeugd als we
