We zullen ons hier niet bezig houden met de na
men van de weggetjes die we gebruiken bij de ver
gelijking met de huidige kaarl en ook niet met de
eigenaars van de diverse duinboerderijen.
Binnen het duincomplex zien we in de zg. Noord
duinen de vierboel, dat is de voorloper van de
vuurtoren: daar werd op het duin een waarschu
wend vuur gebrand. De naam Lieve Vrouwen HU
is wellicht een herinnering aan Ons Lief Vrouw op
Zee een bedevaartsplaatsje dat door de Verklikker
duinen is overdekt.
Tussen vierboet, Haamstede en Westenschouwen
liggen de zg. Westduinen; de zg. Zuidduinen zijn
voor het grootste deel in de Oosterschelde ver
dwenen.
Kijken we nu naar de duinvalleien ten westen en
oosten van de grenslijn A-B, dan valt op dat de
duinvalleien tussen A-B en het Slotbos vrijwel de
zelfde vorm hebben als tegenwoordig. Het is hier
dus een stabiel duingebied waar geen grote verstui
vingen meer hebben plaatsgevonden. De naam
Zeepe* staat op dezelfde plaats. Zeepe komt al
voor in de 14e eeuw. Ook aan de plantengroei van
de valleien is te zien dat er weinig veranderde en
eeuwenlang uitloging heeft plaatsgevonden.
Het zand daar is behoorlijk ontkalkt en er staat in
deze valleien veel Pijpestrootje.
Op de grote geschilderde kaart van Daniël Ver
burcht uit het midden van de 17e eeuw die in 's
Landskamer in Zierikzee hangt, staat in de noor
delijke vallei Cleyn derrihoeck. Op de kaart uit
1728 staat nu preciezer West Derrij Hoek, Oost
Derrij Hoek en Zuid Derrij Hoek. In deze valleien
werd kennelijk veen gevonden en wellicht ook
gestoken. De duinvallei Burgdal wordt nu wel aan
geduid als Burghse (duin)polder (ook Burghse
Vlakte). De naam Kaaphil duidt op de Zuytcaep
die hier stond als teken voor schepen op zee. De
Noortcaep stond bij de huidige vuurtoren op het
duin.
Hoe anders dan tegenwoordig was echter de toe
stand westelijk van de grenslijn! Daar lagen een
aantal duinvalleien die er nu niet meer zijn.
Sinds het midden van de 18e eeuw moeten de dui
nen hier zo gestoven hebben dat de valleien West
Derrij Hoek, Donker Gat, Groot Zuid Zijpe,
Klein Zijpe, Het Lange Dal (met de geheimzinnige
aanduiding De drie vaten), Groot Voxdal, Klein
Voxdal en Bree Voxdal (zo heette waarschijnlijk de
grote vallei westwaarts) veranderd zijn in grote
duinformaties die we nu kennen als de Meeuwen
duinen en waar o.a. Theunisseshil (38 m) ligt. We
kunnen ook zien dat dit zand van een plaats komt
die nu de Westerse Laagte heet.
In de Kroniek van het Land van de Zeemeermin
van 1985 beweerde ik dat deze sterke duinvorming
tussen 1650 en 1750 begon. Gelet op de kaart uit
1728 zou ik deze datering wat opschuiven en ca.
1750 uitkomen. Dit komt goed overeen met de re
cente duinliteratuur die de duinvorming „Jonge
Duinen 111" in diezelfde tijd laat beginnen.
In diezelfde 17e en 18e eeuw vonden er ook grote
verstuivingen plaats in de Verklikkerduinen en
werd dit in de veldboeken vermeld. Zo verdwenen
De grensscheiding uit 1728
ligt nu in 1987 nog op exact
dezelfde plaats. Zicht vanaf
punt A in N.N.W.-richting.
De dennenaanplant gaat tot
de grens, rechts daarvan stui
vend duin.
Foto: Frans Beekman.
Overigens ben ik van mening dat „Natuurmonumenten" deze spelling zou moeten eerbiedigen en niet zou moeten
schrijven: Zepeduinen.
56
