Broedgelegenlieid
Huiszwaluwen bouwen hun nesten in vrijwel alle
gevallen „buitenshuis" aan de gevel van woningen
en schuren. Nesten onder bruggen, zoals die elders
angetroffen werden, zijn van Schouwen-Duive-
land niet bekend; in de Meeuwenduinen zijn wel
resten van een Huiszwaluwnest aan een bunker ge
vonden.
Voor de bevestiging van nesten zijn uitstekende
dakgedeelten onontbeerlijk, hoewel zij niet altijd
geschikt blijken te zijn. Op Schouwen-Duiveland
bevindt ca. 90°7o van alle nesten zich aan gevels
met zgn. overstekken, uitspringende dakgedeelten.
Bij dit type huizen zijn onderaan het overstek uit
stekende balken aangebracht, die door hun schui
ne ligging de bevestiging van nesten vergemakke
lijken. De nesten werden onder aan deze balken
geplakt, warbij opvalt, dat het in verreweg de
meeste gevallen witte of crême-kleurige overstek
ken betreft. Andere gekleurde overstekken worden
vrijwel niet gebruikt: in enkele kernen zijn wel nes
ten aan bruine overstekken gevonden; de nesten
zijn duidelijk lichter van kleur dan gewoonlijk en
steken op deze wijze scherp af tegen de donkere
tinten van het hout.
De witte overstekken zijn vooral te vinden bij hui
van de Huiszwaluwkolonies in de stads- en dorps
kernen iets meer dan 2 nesten te bedragen (2,07-
2,25 nest per gebouw). Bijna de helft van de door
ons getelde Huiszwaluw-kolonies bestaat slechts
uit één nest. En dat terwijl de Huiszwaluw een ko
lonievogel bij uitstek is, voor wie de aanwezigheid
van vele soortgenoten op (broed)gedrag aansteke
lijk werkt en zelfs essentieel kan zijn.
zen van voor 1960, in bepaalde nieuwbouwwijken
en aan zgn. bejaardenwoningen. In vele gevallen
zijn de oorspronkelijk witte balken in een andere
kleur overgeverfd en daarmee al dan niet met op
zet ongeschikt geworden voor Huiszwaluwen.
Een niet onaanzienlijk gedeelte van ogenschijnlijk
geschikte overstekken wordt niet (meer) gebruikt:
faktoren als geringe invliegmogelijkheden spelen
hierbij mogelijk een rol. Toch worden onder der
gelijke overstekken nog wel sporen van vroegere
broedpogingen aangetroffen. Wellicht is de sterk
uitgedunde Huiszwaluw-populatie kieskeuriger
geworden bij de nestplaatskeuze, alleen de allerge-
schikste plaatsen worden benut.
De meest geschikte overstekken zijn die bij welke
ook dwarsbalken aangebracht zijn; in kolonies
zijn aan vrijwel alle dwarsbalken nesten bevestigd.
Soms worden ook meerdere nesten aan elkaar ge
metseld; dit is met name het geval bij overstekken
zonder dwarsbalken. Meerdere nesten aan elkaar
vergroten echter door hun gezamenlijk gewicht het
gevaar van losraken en naar beneden storten. In
vele gevallen treft men bij dit type overstekken
slechts een nest in de nok aan. Slechts een enkele
maal worden nesten aan houten dakgoten of -
randen gevonden.
Behalve de breedte van de dakgoot, de kleur van
de overstek en de hoogte van de broedplaats boven
de grond, spelen ook andere faktoren een rol bij
de vestiging van Huiszwaluwen.
In de direkte omgeving van de nestplaats - binnen
een straal van max. 1 km - dient voldoende ge
schikt bouwmateriaal in de vorm van leem en klei
Huiszwaluwen, modder voor nestbouw aan hel verzame
len. Foto: Remco Beijersbergen.
64
