Fig. 3. De Middelduinen op Goeree in 1753 naar Haltin-
ga.
duinvalleisoorten als Winterbitterling (Blacksto-
nia perfoliate! ssp. serotina) en Kleverige Ogen
troost (Parentucellia viscosa), die dat onlangs heb
ben gedaan, nu ook de oversteek naar de nog
jonge, primaire Schouwse valleien kunnen gaan
maken.
Als gevolg van hun meerjarig bestaan en sterke
doorworteling van de bodem zijn zowel Zeerus als
Knopbies beter bestand tegen verdroging dan de
fijnere elementen van de valleien, die zich (telkens)
opnieuw uit zaad moeten vestigen. Het zijn daar
om wellicht de restanten van een type vegetatie dat
zich heeft gemanifesteerd in die gedeelten van de
binnenduinen die zich in latere tijd onder invloed
van inbraken van de zee opnieuw hebben verjongd
(figuur 2). Dit type vegetatie heeft sterk-verschild
met de meer heischrale vegetaties die onder zuur
dere omstandigheden waren ontstaan in de niet
meer met zout water geïnundeerde slenken van de
binnenduinen op Goeree en Schouwen.
Terug naar vroeger:
een historisch geografische benadering
Rest de vraag wanneer die inbraken van de zee
voor het laatst hebben plaatsgehad. Hoe lang kan
bijvoorbeeld Zeerus in volledig ontzilt milieu in
een open begraasde vegetatie standhouden? Tien
tallen jaren of eeuwen? Op de Hattingakaart van
1753 zien we dat langs de noordkant van de Mid
delduinen een nieuwe inlage is gelegd (figuur 3).
Het noordelijk kustvak van Goeree is al eeuwen
erosief en geleidelijk worden grote gedeelten van
de polder Het Oude Nieuwland buitengedijkt, tot
dat ter hoogte van de Middelduinen een smal pol-
dertje is overgebleven, plaatselijk bekend als
„Lombok". Het Meinderswaal bestaat al en vormt
langs de noordkant de grens tussen Middel- en
Oostduinen. De Oostduinen zijn zeewerend en
slaan sterk af. Op de kaart van Luiken aan het
eind van zeventiende eeuw ligt hier nog een pri
maire duinvallei afgesnoerd van het strand door
een gesloten duinenrij. Dit „zandgors" is door
verbreking van de zeeregel 50 jaar later weer op
nieuw strand. Het gevolg is, dat ter hoogte van
Meinderswaal het vloedwater vanuit het noord
oosten tot diep in de laagten van de Middelduinen
kan doordringen, mede omdat deze laagten door
hun ontstaan op de heersende windrichting in
zuidwest- noordoostelijke richting zijn geëxpo-
Langs de noordkant van de
Middelduinen op Goeree.
Foto: John Beijersbergen.
92
