De Wildernis: onderaan de
zeedijk (1936). Foto: J. Vier
gever.
Verslag van Nico J. Beije
Op de dijk van de polder Borrenbrood (a) staat
o.a. Driedistel en Karthuizer Anjer. (Navraag bij
het Rijksherbarium gaf geen bevestiging van deze
soort; bedoeld is waarschijnlijk Ruige Anjer). In
de elzenhaag (d) staan Bosandoorn, Glad Parel
zaad en Heggerank. Naast deze elzenhaag is dan
het beroemde Bijenorchisweitje (c), door Nico
'het studieveldje' genoemd. De orchissen werden
ca. 1932 ontdekt: er bloeiden toen 40 ex. In het
weitje dat ieder jaar gemaaid wordt, staan verder
Margrieten, Zeegroene Zegge, Geelhartje en Ke
verorchis. De Wildernis (E) in de hoek van de dijk
heeft een moeras met wilgjes. Daar staan Moeras-
wespenorchis, Vleugeltjesbloem, Addertong, Tril-
gras, Gevlekte Orchis, Grote Muggenorchis (meer
dan 50 ex) en verder Strandzoutgras en Zeeweeg
bree, maar ook Kruiskruid, Kattestaart, Wederik,
Berenklauw, Engelwortel, Gele Honingklaver enz.
Even verder vindt hij Pirola, Harlekijnorchis en
Handekenskruid. De Wildernis herbergt zeven
verschillende soorten orchideeën!
Bijenorchis Ophrys apifera. Foto: R. ten Kate (1936).
2
De Wildernis: a. dijkenb. de zee, c. het Bijenorchisweitje, d. de
Elzenhaag, E. de eigenlijke Wildernis,f. Wilgen, riet enz. N. Voortzetting
van de Wildernis, M. Naar de kreek, L. Bouwland, eenmaal Wildernis
O. Weiland, T. Het dammetje, VPut met riet.
Langs de dijk van Kijkuit vinden ze Waterbies,
Mattenbies, Tweerijïge Zegge, Stekelzegge, Zilte
Zegge, Waterrus, Padderus, Kruipwilg en Veen-
pluis, waarvan geschreven wordt dat die 'overigens
op Schouwen niet voorkomt'. In lage zilte stukken
staat: Zeeaster, Engels Gras, Zeekraal, Zeeweeg
bree, Strandzoutgras. Er vliegen vlinders en zweef
vliegen.
Tenslotte eindigt de wandeling bij de kreek, dat
is de Kijkuitse kreek (na de Herverkaveling ver
dwenen). Ook daar staan weer veel planten die in
de Wildernis stonden.
In het artikel noemt Nico Beije als bedreiging
het feit dat men de Wildernis wil verpachten voor
het laten grazen van vee en hij voorspelt 'een ver
trapte en kaalgevreten modderpoel'. Hij denkt dat
de Wildernis te klein is als natuurmonument. Juist
de merkwaardige combinatie van planten valt op:
'Want waar ergens in Nederland vindt men zo'n
schorren- en duinplantencombinatie?'.
