Winters hoofdzakelijk naar de ganzengebieden
langs de noordkust van, toen nog, het eiland.
Rond Goedereede, thans een belangrijk ganzenge-
bied, waren toen nauwelijks ganzen te vinden.
De oude Scheelhoek die, met de buitengronden
van de Kroningspolder, volslagen anders van
structuur was dan de Scheelhoek van vandaag heb
ik nog net meegemaakt. Omstreeks 1960 gingen de
draglines daar aan het werk. Niet lang daarna
startte het karwei aan de zuidkant van Goeree,
rond De Punt. Men moet de oude Punt hebben ge
kend om te beseffen hoe daar is huisgehouden.
Zozeer dat het van onbenul en lompheid getuigt
om de naam De Punt nog te gebruiken voor het
geen resteert. Net zoals degeen die er in slaagde in
de Preekhilpolder een bouwwerk te laten neerzet
ten dat als een uppercut op het netvlies aankomt
(bezit Goeree geen welstandscommissie?), ook nog
de vermetelheid bezat het bouwsel de naam te ge
ven van hetgeen daar landschappelijk definitief
ten grave werd gedragen.
In het kielzog van deltadammen en vaste oever
verbindingen die Goeree-Overflakkee in de jaren
zestig van vier kanten bereikten, werd op het voor
malige eiland de infrastructuur onder handen ge
nomen. Zodat de toeristenstromen het deltagebied
in bezit konden nemen. Toch vond ik, tot die vier
entwintigste augustus, dat Goeree-Overflakkee er
eigenlijk nog genadig van was afgekomen. Zeker
vergeleken met Schouwen-Duiveland, waarvan ik
het idee heb dat daar nog meer wonden in het
landschap zijn aangebracht.
Zeelandia
Hoe dan ook, Zuidwest-Nederland is openge
broken. Natuurlijk heb ik geen recht tot klagende
verwijten. Want waar haal ik de rechtvaardiging
vandaan om al die in de Randstad en Ruhrgebied
opeengepakte medemensen de toegang tot de
Zeeuwse kust te ontzeggen. Maar met de stilte en
de ruimte van de Delta van dertig jaar geleden in
herinnering, doen de huidige taferelen wel pijn.
En wat aan ruilverkavelingen, infrastructurele ver
beteringen, campings, bungalowparken en land-
schapverziekende windturbineparken staan ons
nog te wachten? Gelet op de tendens in Europa
economische centra te verschuiven naar het zui
den, mag worden aangenomen dat vanuit de
Randstad nog heel wat assen zuidwaarts zullen
gaan leiden. Zullen die de Delta ongemoeid laten?
En zullen de autoriteiten die de komende decennia
het beleid gaan uitmaken, oog en gevoel hebben
voor de delta van weleer? Zodat anachronismes
als in de Preekhil of de massieve, brutaal in het
open Grevelingenlandschap neergezette recrea-
tiestad op de Kabbelaarsbank - komen beide
scheppingen van dezelfde tekentafel? - niet langer
zullen gebeuren? Laten we het hopen. Zodat een
paar deltavergezichten die de wijdsheid, rust en
ruimte van vroeger uitstralen, behouden blijven.
68
