Landschap 19-toen
Stuivende duinen westelijk van Haamstede
I. Stuivende duinen Westerse Laagte (ca. 1927)
Na de zware storm van eind september 1911
vond de Burghse onderwijzer J. A. Hubregtse ou
de aardewerkscherven en muntjes hoog op het
strand in de buurt van Westenschouwen. Dat werd
het begin van een 30-jarige speurtocht in de dui
nen en op het strand naar overblijfselen van vroe
gere bewoners. In 1923 legde hij z'n eerste bevin
dingen in een artikel vast „De Frankische
nederzettingen in de duinen van Schouwen". Juist
één jaar daarvoor begon het vastleggen van een
deel van de duinen met dennen en konden minder
archeologische vondsten worden gedaan.
Het uitstuiven van de duinvalleien ging geleide
lijk. Hubregtse gebruikte letters en cijfers om die
valleien aan te duiden en bewaarde de vondsten
per duinvallei. Bij een gewone opgraving verza
melt men in één keer een heleboel. Hubregtse ver
zamelde ook veel maar geleidelijk. Ook maakte
hij foto's van de vindplaatsen en lantarenplaatjes
voor zijn lezingen.
De langgerekte foto (uit de verzameling van J.
Schot in Zierikzee) die hierbij wordt afgedrukt,
maakte Hubregtse door twee opnamens samen te
voegen. Achterop schreef hij „Groot dal I en J"
en dankzij een kaartje bij genoemd artikel is de
plaats terug te vinden. Komend uit de dennenaan
plant in de Domaniale duinen (Domaniale komt
van Staatsdomein) ligt het aan het begin van de
Westerse Laagte.
Uitgestrekte zandzeeën
De duinen stoven hier enorm. In De Levende
Natuur van 1921 komt een beschrijving voor van
„de uitgestrekte zandzeeën van Schouwen, in de
duinen waar het landschap in één stormachtige
nacht kan veranderen en wel zoo dat een jachtop
ziener eens verdwaald is in een duinterrein waar
hij de vorige avond nog door gekomen was".
Om een idee te krijgen van de afmetingen lette
men op de wandelaar links van het midden! Een
paar honderd meter achter dit dal was tussen 1891-
1900 een eendenkooi in bedrijf die echter dicht
stoof. In de verte staat de vuurtoren, die nog niet
is voorzien van de bekende roodwitte spiraal. Dat
gebeurde pas in 1935. Het plateau-achtige com
plex links van de vuurtoren is nu bekend onder de
naam Stuifduinenreservaat. De toppen reiken er
tot 36 meter.
4
