15
jaar
40
35
30
25
O)
20
O
-O
10
5
0
Snavel ruppia
Tenger fonteinkruid
Zoetwater zannichellia
Schede fonteinkruid
Aarvederkruid
Doorgroeid fonteinkruid
Sterrekroos
Kranswier
1987
1988
1989
1990
1991
1992
Figuur 1. Ontwikkeling van ondergedoken waterplanten in het Volkerak-Zoommeer: soorten en bedekkingspercenta
ge van het ondiep watergebied (0,5-5 m diep).
ze monsterpunten lagen in 24 raaien die over het
hele meer verdeeld zijn.
De resultaten van de karteringen zijn gepubli
ceerd in de natuur-ontwikkeling rapportages van
het Volkerak-Zoommeer; de belangrijkste ontwik
kelingen zullen hieronder worden besproken.
Ontwikkeling in soortenrijkdom
en bodembedekking
De afsluiting en snelle verzoeting van het
Volkerak-Zoommeer is zeer gunstig geweest voor
de ontwikkeling en soortenrijkdom van de onder
gedoken waterplanten. De resultaten zijn weerge
geven in tabel 1 en figuur 1.
Voor de afsluiting stond er in de toenmalige
Oosterschelde een enkele pol Klein zeegras. Hoger
op de Hellegatsplaten kwam Snavelruppia voor,
een goede voedselbron voor de daar aanwezige
Smienten (in Engeland noemt men Ruppia
'Wigeongrass' ofwel 'Smientengras').
In het jaar van de afsluiting, 1987, veranderde
de zeearm in een getij devrij meer. Door een gefor
ceerd snelle doorspoeling met voornamelijk water
uit het Hollandsch Diep (Rijn en Maas water) ver
zoette het Volkerak-Zoommeer snel. In het groei
seizoen van 1988 werd Klein zeegras niet meer aan
getroffen. Snavelruppia werd niet meer op de nu
permanent droogvallende platen, maar in de kre
ken aangetroffen. In 1988 werden enkele kleine
pollen van de eerste zoetwaterplanten, namelijk
Tenger fonteinkruid en Waterpest, aangetroffen.
Tabel 1. Gemiddelde bodembedekkingspercentage van
de waterplanten, per soort in de ondiepe gedeelten (0,5-
5m diep) van het Volkerak-Zoommeer.
soort/jaar
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
Klein zeegras
Snavelruppia
0,8
1,0
0,6
5,5
Tenger fonteinkruid
2,7
6,4
11,3
7,5
Smalle waterpest
0,2
0,2
Zoetwater zannichellia
0,8
2,2
6,4
1,6
Schedefonteinkruid
0,6
1,0
2,6
6,4
Aarvederkruid
1,6
Doorgroeid
fonteinkruid
Gekroesd fonteinkruid
Zilte waterranonkel
Sterrekroos
1,6
9,9
Haarfonteinkruid
Kranswier
0,2
1,1
Darm- en Draadwier
16,2
18,3
13,1
Totaal waterplanten1)
5,1
27,0
41,0
46,9
wel aangetroffen, gemiddelde bedekking kleiner dan
0,1%
niet aangetroffen
niet bemonsterd
inclusief macro-algen
117