Samenleving valken en Kauwen
Aanvankelijk verwachtte ik dat de Kauwen niet
zouden accepteren, dat de valken zo nabij zouden
nestelen. Ze gingen vaak hevig tekeer en achter
volgden wegvliegende valken, maar ogenschijnlijk
kwamen die nooit in moeilijkheden. Ze lieten zich
niet uit het veld slaan! Ik zag hoe een valk boven
op een Kauw dreigde te landen en die liet het er
niet op aan komen: wegwezen, 't Zou kunnen zijn
dat wederzijds de aanwezigheid van de ander ge
waardeerd wordt als verhoging van de veiligheid.
Allerlei soorten vogels verstaan eikaars alarm.
Situering van het nest
De holte waarin de valken nestelden bevindt
zich 10 m boven de grond en de afstand tot
mijn waarnemingspost - stoeltje op het platte dak
van mijn garage - is 12 m. De betreffende Abeel
staat aan het schelpenpad dat de zuidgrens vormt
van het Zeepe. Ernaast staat een forse Eik, de
grootste uit de omgeving; al met al staan in deze
buurt vrij hoge bomen. Het gebeurde een paar
keer dat ik een valk, die de holte was binnenge
gaan, er niet meer uit zag komen, of dat er eentje
uitkwam die ik er niet in had zien gaan. Er bleek
aan de andere kant van de stam nog een tweede
toegang te zijn.
De broedperiode
Vermoedelijk is het broeden in de tweede week
van mei begonnen. De broedduur is 27-31 dagen
en alleen het vrouwtje broedt. Ze verlaat het nest
maar af en toe voor korte tijd. Mijn indruk was
dat het mannetje zich liet horen als hij haar een
prooi wilde presenteren en dat zij naar buiten
kwam om de buit in ontvangst te nemen, 't Leek
er ook op dat ze op 't heetst van een zonnige dag
wel eens even uitvloog om verkoeling te zoeken.
Op 7-5 zag ik het mannetje met een muis in de
snavel het nestgat ingaan om er na een korte tijd
weer uit te komen en plaats te nemen op een tak.
Het vrouwtje kwam naast hem zitten en kreeg de
muis aangeboden.
Van 8-5 tot 25-5 was er soms een paar dagen
achtereen niets te zien, op andere dagen was het
onmiskenbare geschreeuw te horen, zonder dat de
vogels te ontdekken waren en het gebeurde een
paar keer dat er een valk vlakbij het nest zat. Ook
zag ik er wel eens een het nestgat ingaan zonder
het geslacht te kunnen vaststellen. Het veelvuldig
te horen alarm van Spreeuwen en Merels duidde
ook op de aanwezigheid van een valk.
Op 23-5 zag ik het valkenpaartje gedurende en
kele minuten naast elkaar op een tak. Na een paar
minuten verdween een van beiden in het nestgat.
Op 25-5 zag ik een driftig bewegende vogel in de
nestopening. Mijn eerste reactie was schrik: is een
Kauw bezig de eieren te verorberen? Mijn onge
rustheid verminderde wat, toen ik een valkenkop
dacht te onderscheiden. Maar er bleef twijfel tot
ik de volgende dagen de valken zag en ook hun ge
schreeuw hoorde.
Op 5-6 had ik 's morgens het vrouwtje zien uit
vliegen en na een poosje weer terug zien komen,
's Middags zat ze ongeveer vijf minuten voor de
nestopening en liet zich toen met gespreide vleu
gels omlaag zakken en volhardde een poosje in de
ze houding voordat ze in het gat uit het zicht ver
dween.
De jongen in het nest
Als het broeden in de tweede week van mei be
gon moeten de eieren in de tweede week van juni
uitgekomen zijn. Het is uit de waarnemingen niet
duidelijk geworden wanneer dit precies heeft
plaats gevonden. Op 20-6 was voor 't eerst uit de
bewegingen af te leiden dat ze, in de nestopening
staande, bezig waren een prooi in stukken te
scheuren en de jongen te voeren. De volgende da
gen was regelmatig te zien dat de ouders met buit
aan kwamen vliegen en in de nestopening verdwe
nen. Er was geen gelegenheid de prooi te herken
nen. Een aantal dagen zag het er naar uit dat het
vrouwtje het nestgat benutte aan de voor mij
zichtbare kant van de boom en haar jachtgebied
vond in de polder, terwijl het mannetje aan de an
dere kant van de boom naar het nest ging en in de
duinen jaagde.
Op 29-6 zag ik voor 't eerst de jongen; al gauw
begreep ik dat het er vier waren. Meestal waren er
die eerste dagen een of twee kopjes in de nestope
ning te zien. Af en toe scheten ze met zo'n kracht
naar buiten dat er een gelige klodder uit het nest
gat spoot. Op de rand van het gat vormde zich een
gelige laag. 't Lijkt erop dat ze zindelijk geboren
worden!
Ze speurden heel nieuwsgierig rond als ze beel
den of geluiden waarnamen, bijvoorbeeld van de
Kauwen. Toen op 30-6 op het heetst van de dag de
zon een poosje op het nestgat scheen, waren er
drie jongen te zien met de snaveltjes open, alsof ze
via tong en mondholte verkoeling zochten. Ze za
gen er prachtig uit in hun grijs bruine dons.
Vanaf begin juli gaven de ouders de buit niet
meer af terwijl ze het nestgat binnengingen, maar
deponeerden ze de prooi in het nest, terwijl ze zelf
12
