Boerenplaag
J. van Putten
Een winderige dag aan de oever van Flakkee. Op commando van de westenbries kabbelen
dunne golfj es Volkerak tegen en over de stortsteen langs de kant. Het regelmatige, natte geruis,
heeft een kalmerende invloed op de menselijke geest.
We slenteren dan ook maar zo'n beetje over het
groene tapijt van deze grasdijk. Onze gevederde
vriend, een aalschover, heeft het nu juist druk.
Hij is aan het winkelen in de grote plas. Eerst voor
ziet hij zichzelf van de nodige inwendige verster
king. Dan wordt hi j bezet met ouderli jke zorg. Laag
over het waterzweeft de schollevaar met volle krop
voorbij. Daar wacht moeder en een hongerend
kroost.
Akkerdistel
Een bocht om. Staan dan ineens voor een distel
veld van vele tientallen vierkante meters. Allemaal
akkerdistels. Die horen toch eigenlij k aan de ande
re kant van de dijk te groeien. Daar liggen immers
de velden van boer Krelis. En de bermen langs de
polderwegen, waarin deze planten, volgens de
dikke boeken, zo graag wortel schieten. Kom, laten
we er een poosje bij gaan zitten. Wie weet wat we
nog te zien krijgen. In ieder geval veel vlinders.
Ze fladderen af en aan. En dat zijn nu, naar de me
ning van een natuurvriendelijke inwoner van
China, ook bloemen. Vliegende bloesempracht.
Deze bloemvlinders, of zoals u wilt, vlinderbloe
men, komen nu hier, in deze plantentuin, op visite.
Ze krijgen allemaal een kopje nectar met een
schepje stuifmeel erbij. Het is wel zelfbediening.
Geen nood. Vlinders zijn hiertoe uitgerust met een
roltong. Denk u maar even aan een horlogeveer.
In rust ligt dat instrument opgerold tussen de lip-
tasters. Maar hier in het distelperk worden ze door
spiertjes geactiveerd om zich uit te strekken naar
het snoepgoed.
Schrepel
Er staan dus vandaag nog heel wat distels in
bloei. Vluggere soortgenoten hebben evenwel hun
wollige pruik al opgezet. Als we nu daarover onze
blik laten dwalen, steekt er een sterker windje op.
Een soort zomervlaagje.De pluizedekenrilt ervan.
Een gedeelte komt zelfs los van de planten en
dwarrelt langs het dijklichaam naar hogere
sferen. Wolken rag, volgestouwd met distelzaad,
gaan de lucht in. Ze worden gedragen tot boven de
kruin van de dijk. Krijgen daar alle ruimte om wijd
over de akker uit te waaieren. Nu zal boer Krelis
toch zijn schrepel moeten scherpen.
Akkerdistel. Foto:.!, van Putten.
Even een nadere kennis met een akkerdistel.
We ki ezen er een tj e ui tDie daar. H aar mooie naam
luidt: Cirsium arvense. Arvense, de soortnaam, wil
zeggen dat de plant graag op akkers wil groeien en
bloeien. Ze vormt daar dan ook sinds mensenheu
genis een plaag voor de landbouwer. Geen wonder
dat ze alras wordt getooid met de bijnaam Boeren
plaag. De geslachtsnaam Cirsium is afgeleid van
het oude griekse woord voor distel. In de oudheid
was de plant een middel tegen spataderen. Welnu,
Kirsion komt van Kirson, dat, u raadt het al, spat
aderen betekent.
Wortelstelsel
Onze vertegenwoordiger op de plaat is een mid
dellange, overblijvende zomerbloeier. Staat hier
tussen al haar neven en nichten stevig op een uitge
breid wortelstelsel. Dat is horizontaal vertakt.
52