Broedvogel
Met de ventjagersplaatkemphanen ben ik in
mijn sas. Want zullen we de soort in het Noordelijk
Deltagebied nog als broedvogel hebben In ieder
geval niet meer in de Griendweipolder op Tienge-
meten en op 's Lands Bekade Gorzen in de Hoek-
sche Waard, plaatsen waar ze vroeger broedden.
En ook niet op de gorzen tussen Den Bommel en
Stad op Flakkee, waar ik op 9 juni 1971 mannetjes
toernooi zag houden. De Bruin van Swelm
(1988) vermelden voor 1987 nog een paar op de Be-
ninger Slikken op Putten en verder paartjes op de
Westplaat en Scheelhoek. Maar of ze er nog broe
den In ieder geval zie ik ze 's zomers niet langer op
de Slikken van Flakkee waar in juni 1987, vanaf het
pad naar de recreatiestrook, in het strikte reser
vaatgedeelte, zo fraai Kemphanen met pullen
bezig waren. En zijn ze nog op "Dwars in de Weg"in
de Grevelingen, wellicht de zuidelijkste broedlo-
catie in Europa (Ouweneel 1988)*
Elfstedentochtwinter
Dus een intrigerende soort. Alleen al omdat de
mannetjes nooit lang op een bepaalde plaats blij
ven,maar na korte tijd weer voortijlen, naar een ver
verwijderd doel. En ook dat opportunisme, waar
van twee voorbeeldenden wak in de Hillevliet,een
stadssingel in Rotterdam-Zuid, tijdens de elfste
dentochtwinter 1954. Rond dit wak veertien dagen
lang een Kemphaan die zich. dankzij het graantje
dat hij meepikt van het door het publiek de eenden
rijkelijk geoffreerde brood, zich prima weet te be
helpen. Twee jaar later, ook een elfstedentocht-
winter, ziet Luuk Draayer drie Kemphanen foura-
geren in de Jaarsveltstraat, ook in Rotterdam. En
dan, oktober 1995: een sproeier boven een in hoge
mate kunstmatig gazon bij een pleisterplaats in de
gortdroge eindeloosheid van Noord-Namibië. Met
een paar Bosruiters en een Oeverloper op dat
gazon een gezelschapje Kemphanen, fouragerend
met dezelfde bedrijvige motoriek als altijd en over
al. Wat een fijne vogel
Literatuur
Beintema A. c.S. 1995. Ecologische Atlas van de Nederlandse
Weidevogels. Schuyt Co. Haarlem.
Bruin B.J.M. de N.D. van Swelm. 1988.Broedvogelinventa-
risatie Noordelijk Deltagebied 1987. Ministerie van Landbouw
en Visserij. Den Haag.
Castelijns H.,Marteun E.C.L., Krebs B. G. Burggrae-
ve. 1988. Overwinterende Kemphanen Philomcichus pugnax in
ZW-Nederland en NW-België. Limosa 61:119-124.
Cramp S. c.s. 1983. Handbook of the Birds of Europe the Middle
East and North Africa. Volume 111 Waders to Gulls. Oxford Uni
versity Press. Oxford.
Lebret,T. 1974. Milieu-dynamiek als factor van het biotoop van
een aantal vogelsoorten. Limosa 47100-120.
Meininger P.L., Berrevoets C.M. R.C.W. Strucker. 1994.
Watervogeltellingen in het zuidelijk Deltagebied, 1987-91. Rijks
instituut voor kust en zee rapport RIKZ-94.005, NIOO-CEMO,
Middelburg/Yerseke.
Osteck E.R. F. Hustings. 1994. Rode lijst van bedreigde en
kwetsbare vpogelsoorten in Nederland. Vogelbescherming Ne
derland. Zeist.
Ouweneel, G.L. 1988. Wat gebeurt er met "Dwars in de weg"?
Vogels 48:249.
Ouweneel, G.L. 1994. Verslag van een ornithologische reis in
Noordoost-Siberië. Het Vogeljaar 42:249-252.
Hayman P., March ant J. T. Prater. 1986. Shorebirds.
Croom Helm. Londen.
Ri-iijn, J.G. van. 1991.The Ruff.T. A.D.Poyser. Londen.
SOVON. '1987. Atlas van de Nederlandse Vogels. Almelo.
Tucicer, G.M. M.F. Heath. 1994. Birds in Europe.Their Con
servation Status. BirdLife International. Cambridge.
Zwarts,L. 1974. Vogels van het brakke getijgebied. Amsterdam.
*Sinds 1989 broeden er geen Kemphanen meer op Dwars in de Weg en vanaf 1993 werden ook in de overige gebieden
in de Grevelingen (Hompelvoet, Slikken van Flakkee) geen broedgevallen meer vastgesteld (Redactie.)
Tegenwoordig balen de Kemphanen in september al van de Hollandse kou. Foto: Henk Harmsen.