Landschap 19- toen en nu Eiland in de Delta, een landschappelijke typering Naast verschillen vertonen de vroegere eilanden Voorne, Goeree, Schouwen en Walcheren landschappelijk ook veel overeenkomsten. In deze bijdrage zal dat gemeenschappelijke naar voren worden gehaald, gekoppeld aan een aantal kenmerkende namen die voorkomen in de vier gebieden. Ook is geprobeerd dat gemeenschappelijke weer te geven in een schematisch kaartje dat deze eilanden typeert. iclqx" Kaart: Frans Beekman. De duinen aan de zuidwestkant van de eilanden zijn smal en hoog zoals op Walcheren, of lager en breed zoals op Schouwen. Door steeds weer helm te planten op de zeereep groeide het duin omhoog langs de Westerschelde tussen Westkapelle en Vlis- singen. Op Schouwen heeft men in de vroege Mid deleeuwen het duin "niet kunnen houden"en woei het duinzand naar binnen en vormde na enige tijd grote valleienmet duinruggen ertussen. Het strand aan de zuidwestkant van de eilanden is smal. de duinen vormen een klif. Het is een afslagkust. Aan de noordkant van de eilanden is juist vaak nieuwe duinvorming. Evenwijdig lopende zeere- pen duiden daar op,evenals de brede stranden. Het is een aangroeikust. Ook nu is dat nog goed te zien bij Breezand op Walcheren, het Verklikkerstrand op Schouwen, de Kwade Hoek op Goeree en ook op Voorne. In deze duinen komt soms een duin- meer voor of een slufter. Typisch woord hier is Hoek of Haak: Kwade Hoek, fort Den Haak bij Vrouwenpolder, De Haak bij Oostvoorne. De uitstekende westelijke punt van het eiland heet Hoofd. Op Goeree ligt het Westhoofd,op Wal cheren Noorder- en Zuiderhoofd en op een oude zeekaart van Willem Jansz Blaeu uit 1623 staat bij het meest westelijke punt van Schouwen in echt Zeeuws 't Hoot! Dit deel van de kust heeft het zwaar te verduren en moest in het verleden sterk verdedigd worden tegen de zee: Westkapelse zee dijk, Flaauwe werk op Goeree. Paalhoofden en strekdammen op het strand vinden we op dit deel van de kust. Als uitbreiding van het woord Hoofd spreekt men steeds vaker over de Kop van Schou wen en de Kop van Goeree voor het hele westelijk deel van het eiland. Aan de noordzijde van het schematisch kaartje liggen de Oostduinen en aan de zuidkant de West duinen. Deze verdraaiing van de kompasroos ken- 36

Tijdschriftenbank Zeeland

Sterna | 1996 | | pagina 6