Schelpenstrand Goeree
Harry Raad
In augustus 1996 heb ik samen met een schelpenvriend weer eens een strandtocht van de
Brouwersdam tot het slag bij het Toppershoedje gemaakt. Het aanspoelsel leek niet bijzonder,
maar uiteindelijk kon ik toch weer tientallen soorten noteren. Hieronder stap ik graag even met
u langs de waterlijn om u deelgenoot te maken in het eenvoudige genot van het rapen van een
schelpje.
Gegevens uit het verleden
In het zeer lezenswaardige artikel van Butot
(1962?) over onderzoek naar weekdieren op Goe
ree wordt aan de aangespoelde schelpen op het
strand enige aandacht besteed middels een opsom
ming van soorten uit oudere bronnen. In de lijst
staan 31 mariene soorten genoemd, vermoedelijk
allemaal recent materiaal. Van het buitendijkse ge
bied (Springersdiep en schorren) worden uit oude
bronnen en het onderhavige onderzoek nog eens
13 andere schelpen gemeld.
Van de genoemde strandvondsten wil ik Gewo
ne paardemossel. Grote mantel, Gedoomde hart
schelp en Schepje als bijzondere soorten noemen.
In een vrij recente publicatie van De Bruyne c.s
(1987) over Goeree worden liefst 25 soorten van
het strand opgesomd die tot dan toe zelden of nog
nooit waren gevonden in Nederland. Het gaat om
piepkleine schelpjes uit gruis.bijna steeds duidelijk
fossiel. Een publicatie van een volledige lijst van de
vondsten wordt in het artikel in het vooruitzicht ge
steld. maar is mij niet bekend. De genoemde soor
ten duiden in ieder geal op het zeer bijzondere ka
rakter van dit schelpenstrand. Er staan ook talrijke
soorten in die ik nog nimmer gevonden heb. Zeker
met die kleine gruissoorten is het een kwestie van:
veel materiaal doornemen en uiterst nauwkeurig
uitzoeken, maar ook het geluk van goed aanspoel
sel speelt een belangrijke rol.
Eigen indrukken
Een korte schets van het Goereese strand heb ik
recent gegeven in 'Schelpenstrand' (Morelis
Raad, 1995). Karakteristiek is het vele verse mate
riaal dat hier aanspoelt. Denk daarbij aan doublet
ten van Halfgeknotte strandschelp, Amerikaanse
boormossel, Amerikaanse zwaardschede. Grote
zwaardschede, Klein tafelmesheft, Gewoon non
netje, Gewone kokkel en Tere platschelp. Bij de
dammen vinden we daarnaast vrij regelmatig Ge
wone tapijtschelp. Platte slijkgaper en Strandga-
per. In het gruis zijn Wadslakje en Gewone twee
tandschelp algemeen. Hierin vinden we ook
opvallend veel Vliezige drijfhoren; de verkleurde
huisjes laten zien dat het om oud, wellicht fossiel
materiaal gaat. Ze komen met name op het weste
lijke strand voor.
Het eiland is een voorpost voor Gewone venus-
schelp. Recente exemplaren van deze soort wor
den hier mondjesmaat gevonden. Op de andere
stranden van de Delta worden zelden vondsten ge
daan, terwijl deze ten noorden van Hoek van Hol
land algemeen is.
Een opvallend fenomeen is hier verder het voor
komen van verweerde zoetwatermossels, zoals de
Bataafse stroommossel en de Bolle stroommossel.
De schelpen vallen op door hun parelmoerglans.
De kleppen zijn verweerd, maar meestal is de
bruinverkleurde opperhuid nog deels aanwezig.
Deze mossels worden rond de mondingen van Ha
ringvliet en Nieuwe Waterweg, van Goeree tot Ter
Heijde vrij algemeen aangetroffen. Rondom de
voormalige monding van de Rijn bij Katwijk is een
vergelijkbare concentratie van zoetwatermossels
op het strand te vinden. Daar zijn de schelpen ech
ter veel sterker verweerd.
Tweetandschelp. Tekeningen: Harry Raad.
85