Bot Noordkaper op het strand
Frans Beekman
Op 7 oktober 1995 bekeken we in het kader van Coastwatch het strand tussen 't Oude Vuur en
de Verklikker. Twee leerlingen van de RSG Professor Zeeman, Jouke Bottema en Otto Icke
vonden toen ter hoogte van de vuurtoren van Haamstede een vrij groot en zwaar bot.
Foto: ROB, Amersfoort.
Dit kustgedeelte is in 1987 voorzien van een nieu
we zandlaag, opgezogen uit de westelijke geulrand
van het Krabbengal van 2 tot 10 meter diepte (in
formatie ing. H.Verheij, Rijkswaterstaat). Deze
zandsuppletie slijt langzamerhand af, want door het
zeewater wordt zand weggespoeld en ook wordt het
fijnste zand weggeblazen door de wind. Wat in de
zandsuppletie zit en vrij groot is, wordt niet ver
plaatst en kan op die manier zichtbaar worden.
Het bot is meegesjouwd en gedroogd, het mees
te zand eruit geschut en het weegt nu 5 kilo. Het bot
is behoorlijk beschadigd, de uitsteeksels zijn eraf
gebroken, waarschijnlijk door de zandzuiger. Het
meet nu 20 x 22 x 25 cm en er zitten geen slachtspo-
ren op.
Toch was het voor de deskundigen aan boord van
de ZZ 8 met de laatste Koren Bot tocht mogelijk dit
bot te determineren. Volgens Dr.John de Vos (Na
tuurhistorisch Museum. Leiden) was het de rest
vaneen Noordkaper EtibalaenagUicialis.Het is het
achtergedeelte van de schedel plus het halswervel
complex met nog zeven wervels, waaronder atlas
en draaier. Het moet van een jong dier afkomstig
zijn.
Geschiedenis van de Noordkaper
De vraag is natuurlijk hoe deze Noordkaper
voor de kust van Schouwen terecht is gekomen en
wanneer dat is gebeurd.
De Noordkaper kwam voor in dat deel van de
Atlantische Oceaan waar de Golfstroom loopt tus
sen 30° N. B. en 60° N.B. Deze balein walvissen over
winterden vroeger voor de kust van Spanje en Por
tugal en "s zomers zwommen ze naar Bereneiland
en Spitsbergen. Ze zijn 14a 19meter lang,wat klei
ner dan de Groenlandse Walvis die 15 a 21 meter
lang wordt.
Al in de 1 Ode eeuw werd de Noordkaper bejaagd
door de Basken in de Golf van Biskaje. Hij heet niet
voorniets Baleine des Basques (Frans) of Biscayan
Whale (Engels). Noordkaper en Nordkaper
(Duits) wijzen naar de Noordkaap in Noorwegen.
Deze nogal trage planktonetende zeezoogdie
ren werden op het strand gedreven of met roeibo
ten gevolgd langs de Atlantische kusten van Euro
pa. De Basken werden overigens later leermeester
van de Nederlandse walvisvaarders. Na de Middel
eeuwen zijn de Noordkapers in dit gebied zeer
zeldzaam geworden.
81
