Noordkaper Eubalaema glacialis.
Op hetzelfde strand op Schouwen waar het bot
werd gevonden vond ik later brokken aaneenge-
kitte zand. roest en schelpen met daarin middel
eeuwse koperen spelden en een kettinkje, wellicht
15de eeuws. Gelet op dit feiten het praktisch uitge
storven zijn van de Noordkaper ben ik geneigd het
bot op middeleeuwse ouderdom te schatten. Het
dier moet ooit op de Banjaard aangespoeld zijn en
de resten zijn in een geul onder hel zand verdwe
nen.
Wie zich zeker voor een dergelijk vondst geïnte
resseerd zou hebben was Jacob Viergever (Seroos-
kerke) die een grote verzameling boeken en knip
sels over walvissen bezat! Het bot is overgedragen
aan de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemon
derzoek (Amersfoort) voor hun studie-collectie.
Aanvullende gegevens
Aanvulling op deze vondstmelding is een artikel
uit "Straatgras" (Natuurmuseum Rotterdam), au
gustus 11%. getiteld: Een zeer zeldzame vondst uit
de zuidelijke Noordzee: beenderen van de Noord
kaper door Erwin J.O. Kompagje.
Eind 1994en begin 1995 werden vierbeenderen
van de Noordkaper door de Vli 28 opgevist voor de
kust van Zeeland, bij na 50 km ten westen van Neel-
tje Jans.
Uit de Zuidelijke Noordzee is slechts één oudere
waarneming van de Noordkaper bekend van 30 de
cember 1751 bij Blankenberge (West-Vlaande
ren) toen er een aanspoelde. De totale populatie
van de Noordkaper anno 1995 werd geschat tussen
de 100 en 300 exemplaren.
Het bot van Nieuw-Haamstede blijkt dus een
zeldzame vondst te zijn!
De geschiedenis van het landschap in Zeeland-bundel
Voor iedereen die zich met 'landschap' bezighoudt, was 18 september 1997 een belangrijke dag. In Mid
delburg werd de'Zeeland-bundel' van de Rijks Geologische Dienst (RGD) gepresenteerd. Dit pakket be
staat uit:
Geologische kaarten van Zeelanti schaal 1:250.000
Paleogeografische kaarten van Zeeland schaal 1 -.500.000
Holocene evolution of Zeeland (SVV Netherlands)
De bundel heeft als titel: Mededelingen van het Nederlands Instituut voorToegepaste Geowetenschap-
penTNONr.59,1997. (te koop voor/ 85 bij de RGD. Richard Holkade 10,2000 AD Haarlem)
Ook is uitgekomen bij hetzelfde NITG een CD-rom"De ontstaansgeschiedenis van het Zeeuwse kust
landschap" (ƒ35). Behalve de paleogeografische kaarten staan hier foto's en andere illustraties op van de
bewoningsgeschiedenis.
De geologische kaarten zijn een verkleining van
de geologische kaarten van de Zeeuwse eilanden
schaal 1 50.000. die tussen 1965 en 1978 versche
nen. De vier kaarten beelden af de bovenkant van
het Pleistoceen (zanden uit het IJstijdvak),de Af
zettingen van Calais (Oude Zeeklei). Hollandveen
en Afzettingen van Duinkerke (Jonge Zeeklei).
Ook staan op die grote kaart (1 x 1 meter) twee
doorsneden Haamstede-Steenbergen en Dom
burg-Woensdrecht.
Met paleogeografische kaart wordt bedoeld een
reconstructie van het landschap in het verleden.
Hoe zag het landschap eruit en waar woonden
mensen? De grondsoorten zijn gecombineerd met
de archeologische vindplaatsen op een bepaald
moment.
In maar liefst 20 kaarten zien we de ontwikkeling
van Zeeland in vijf perioden:
A. Zeeland is land 9000j. - 7000 j. v.Chr
B. Zeeland overstroomt, een soort waddenzee
82
