Wanneer wordt dit voorjaar de eerste Gierzwaluw
gezien....?
20-ma
Overzicht eerste waarnemingsdatum
GIERZWALUWEN
over tijdvak 1951 t/m 1997
5-ap» ti1ii— i i i i1I11111Ii1r - i
1950 1955 1B6C 1965 1970 1975 1960 1965 1SE0 1S95 2C3C
Tussen elkaar in de tweede helft van april tegenkomende vogelaars valt al gauw de vraag 'al je
eerste Gierzwaluw?" Want met lijsterzang, eerste Tjiftjaf. Gele Kwikstaart en andere soorten
waarbij natuurlijk Boerenzwaluw, geeft de eerste Gierzwaluw van het seizoen zekerheid dat
lente en zomer in aantocht zijn. Ook zit in de vraag 'al je eerste Gierzwaluw' een competitie-ele
ment, maar dat is een andere zaak.
Schrijver loopt vanaf medio april met het hoofd
in de nek. Want gelet op de aantallen Gierzwalu
wen die langs Breskens de natie binnenkomen,
heeft onze Delta goede kans vroeg te zijn met de
eerste van het seizoen. Daarbij rees de laatste jaren
het idee dat de jaarlijkse gierzwaluwpremière
steeds vroeger valt. Toen in verband met een op
handen zijnde 'Avifauna van de Hoeksche Waard'
het verzoek kwam dagboeken door te werken, be
sloot ik daarom ook de eerste en laatste waarne
mingsdata van Gierzwaluwen mee te nemen. Op
merkelijk was dat van de van de ruim vijfenveertig
jaar excursie-aantekeningen, ik nog heel wat de
tails rond die eerste waarnemingsdata voor de
geest kon halen. Een bewijs hoe scherp ik altijd op
die eerste Gierzwaluw toegespitst was? Kan zijn.
Verder leverden die ruim vijfenveertig jaar excur
siedagboeken heel wat nostalgie op. Maar ook dat
is een andere zaak.
Weinig verandering
Toen het tabelletje gereed was. bleef van het idee
steeds vroeger vallende eerste waarnemingsdata
weinig overeind. Wel waren 1995 met twee vogels
op 15 april boven de Scheelhoek en 1996 met ten
minste een exemplaar op 13 april boven het Kram
mer-Volkerak hoek Grevelingendam opmerkelijk
vroeg. Maar het verloop van het voortschrijdende
gemiddelde tussen 1951 en 1997 geeft voor 47 eer
ste waarnemingsdata slechts een zeer geleidelijke
vervroeging, van 30 april tot gemiddeld 26 april.
Overigens gaat het om slechts 43 data; in 1972,
1975,1976 en 1979 was ik tijdens de kritische aan
komstperiode buiten de grenzen. Vroeger was de
Gierzwaluw een 'Koninginnedagsoort'. Opeen
volgende majesteiten in dit land plegen de geboor
tedag te herdenken op 30 april. Veel van de zich
onder de onderdanen bevindende vogelaars, zijn
gewoon de ter verhoging van feestvreugde gene
reus geboden vrije dag, door te brengen in het veld.
14
