Op stap
Lila dame
met Gerard Ouweneel
Op geen wereldkaart ontbreekt Uelen (Oeëlen). Niet omdat qua omvang deze nederzetting
zich kan meten met New York. Londen of Sao Paulo. Maar omdat cartografen begeren op de
weinige plekken van de wereld waar deze nog leeg is, toch namen neer te zetten. Op de hoek van
Bering Straat en Chukchi Zee werd dat Uelen,één straat met huisjes.
Op 18 juli ging de FedorMatisen voor anker op
de rede van die ene straat. Ver weg Grijze Walvis
sen en dichterbij een stroom van door de Bering
Straat naar het zuiden trekkende Middelste Ja
gers. 'The most miserable place in the world with
the most unfriendly people' had de marconist bij
inschepen op zodiacs ons toegevoegd. Maar die op
merking deerde niet. Ergens in die oneindige leeg
te achter Uelen moesten zich Beringstrandlopers
ophouden. En die begeerden wij te vinden. Hoe die
leegte te exploreren was niet duidelijk. Eenmaal
aan wal stapten Igor en Vasily resoluut de poort
binnen van de ook in Uelen aanwezige kazerne,die
veel weg had van zo'n fort uit westernfilms. 'We
want to try to get an armytruck' verklaarden ze. Be
vooroordeeld jegens het Rode Leger als gevolg
van tientallen jaren Koude Oorlog, keken wij be
dremmeld toe hoe beiden welbespraakt en met
veel gebaren richting ons en het achterland, een le
gertruck opeisten. Ze vingen bot. En met een 'I do
not know armies in other countries but the Russian
army is the most stupid in the world1 sloeg Igor het
modderige karrespoor in dat die oneindige leegte
invoerde.Wij volgden.zwaarbewapendmet optiek
en teleapparatuur.
Smirnoff
Lang liepen wij niet. Uit de nederzetting maakte
zich een voertuig los dat er uitzag of het nog deel
genomen had aan de Eerste Wereldoorlog. De gid
sen hielden het vehikel vastberaden aan. Samen-
hurkend in de laadbak ging het even later verder.
Uit het niets kwam een motorfiets voorzien van zij
span achterop. De bestuurder geleek sterk op Pier
re Smirnoff, met wiens wodka hij blijkens zijn
rijstijl eerder die dag een innige relatie had onder
houden. Een dame had haar verzamelde gestalte in
het zijspan gepropt. Gekleed in een fel lila gekleur
de regenjas, torste ze een enorme gitaar. Met als
enige bovenkleding hemd en colbert, bereed Smir
noff zijn motor gelijk een amazone die in de piste de
bedrevenheid in het paardrijden demonstreert. De
dame in lila met gitaar zat roerloos in het zijspan,
ten prooi aan niet te becijferen gedachten. Kreten
slakend en wijdse gebaren makend reed Smirnoff
dan weer voor en dan weer achter ons. Al bij al be
zorgde het tafereel wel afleiding, maar wij hadden
ons toch een andere voorstelling gemaakt van het
geen de toendra van Chukchi schiereiland te bie-
denzou hebben. Later dan voorzien raakte ons ver
voermiddel vast. Bij de Beringstrandlopers zodat
weldra, naast elkaar, zich twee kringen lieden had
den gevormd. De vogelaars rond de begeerde,naar
later thuis bleek zeer fotogenieke steltlopers en de
voertuigdeskundigen rond het vastgeraakte vehi
kel. Het gebeuren bracht Smirnoff in extase. Met
de muzikale dame nog steeds in het zijspan, voerde
hij joelend de motor verder het terrein in, kennelijk
om de bodem daar te testen. Dus raakte ook hij
vast. Inclusief gitaar werd de lila dame uit het zij
span gepeld. Eenmaal op de toendra gezet begon
ze, zeer displaced en soms een klaaglijke roep uit
stotend. af te wachten. Potige lieden vingen aan
met de motor uil de prut te trekken.
Met het vooruitzicht voorlopig nog niet weg te
zijn. zwierven de vogelaars uit over de toendra.
Hetgeen een schitterende flora, Alaska-, Rood-
keel- en Bairds Strandlopers alsmede het obligate
paartje Kleinste JSgers opleverde. Ver weg op zee,
scherp gestoken in het helle licht van hoognoorde
lijke breedten, lag de Fedor Matisen, met rondom
walvisruggen en -staarten. Voorzien van een de
putatie om hulp te mobiliseren, tufte de inmiddels
bevrijde motor richting Uelen. Met succes. Want
een poosje later verscheen zo'n dreigend donker
militair voertuig van TV-beelden gemaakt op
plaatsen waar het mis is in de wereld. Die moloch
trok ons voertuig los als was het een veertje. Aardi
ge dingen uitwisselend over het Rode Leger, hurk
ten wij even later weer in de laadbak, terug naar
Uelen. Pierre Smirnoff met dame in lila en gitaar in
zijspan vervolgden hun weg de oneindige leegte
van Chukchi in. Ik denk nog vaak aan ze.
4
