kruispunt van vaarwegen uit Haamstede,
Noordwelle.Ellemeel, Renesse.Scharendijke,
Eikerzee,Brouwershaven en Zierikzee. Moor-
iaanshoofd ligt tactisch op de routema een paar
uur bomen is een tussenstop geen overbodige
luxe. Je krijgt er bovendien dorst van. aldus
Abraham. Nou die dorst blijkt lesbaar want
Mooriaanshoofd blijkt ontstaan te zijn rond de
plaatselijke herberg! En daar is het goed toe
ven als ik zo rond mij heenkijk in die uitspan
ning. Abraham -wal is het toch een fantasti
sche gids- weet te vertellen dat de naam
Mooriaanshoofd ongetwijfeld gekozen is
omdat alles wat exotisch klonk in de 17e eeuw
populair was. En zeker gold dat voor Afrika. De
inwoners van dit continent werden immers
morianen genoemd.
Aan een paar tafels in de herberg worden
zowel geanimeerde als serieuze gesprekken
gehouden als ik de gezichten bekijk. Links van
ons bespreken een paar veehouders de proble
men met de runderpest, die een ware plaag
vormt. De gasten aan de tafel achter ons halen
herinneringen op van een jaar of tien geleden
over de spanningen tussen patriotten en de
orangisten. Ik begrijp dal in november 1786 in
Zierikzee een treffen tussen de partijen plaats
vond. De oranjeaanhang was groot onder de
boeren, welke zich ergerden aan de patriotti
sche kliek in Zierikzee. Begin november 1786
kwam een groep patriotten terug van een
steunbetuiging in het Sticht in Utrecht.Ter pro
vocatie van de orangisten droegen ze veder
bosjes op de hoed. Wekelijks kwamen de oran-
jegezinden tesamen in herberg "De drie
Morianen" in Zierikzee. Daar werd een ant
woord verzonnen op de provocatie. Zondag 12
november 1786 werd in of bij verschillende
kerken (met patriottische kerkleiding) in Zie
rikzee opzichtig oranje gedragen door de oran
gisten! Als antwoord hierop liet de burgemees
ter een 'Oranjeverbod" invoeren en op alle
poorten werd deze bekendmaking aangeplakt.
Op marktdag 16 november stonden bij alle
poorten gerechtsdienaars om ieder die oranje
droeg te noodzaken dit af te leggen. De oranje
gezinde boeren die ter markt gingen weiger
den, ondanks de waarschuwing dat "patrouil
les de stad doorkruisten en dat weigering
50
onaangename gevolgen zou hebben". Maar de
balj uw, omgeven door een schare gewapenden
dwong de boeren de oranjeversierselen te ver
wijderen. Echter, de boeren verzamelden zich
in De drie Morianen en daar kwamen de lon
gen los Na enige tijd kwamen ze onder luid
hoera- en 'Oranje Boven" naar buiten. Ze ver
oorzaakten beweging in de stad! De ijlings ge
waarschuwde baljuw werd aangeraden krijgs-
bezettingin te zetten. Een fikse knokpartij was
het gevolg, waarbij de boeren door overmacht
het onderspit delfden.Twee voormannen wer
den gearresteerd en in hel Gravensteen inge
sloten. Door de inmiddels teruggetrokken
boeren werd 'krijgsraad' gehouden in De drie
Morianen. Alle boeren van Schouwen moesten
gemobiliseerd, bewapend en optrekken naar
Zierikzee om de makkers te bevrijden! Zierik
zee riep de hulp in van de hoge Zeeuwse auto
riteiten om de boerenopmars te stuiten. De lei
ders van de orangisten stelden de opmars even
uit om hel antwoord af te wachten. Dit bleek
een goede keuze: Zierikzee kreeg op'beleefde
maar besliste' wijze nul op request. Bovendien
werd aangeraden het 'oranjeverbod' en de pu
blicaties op te heffen.
Het oranjegevoel zou niet lang duren. In
1789 vond de Franse revolutie plaats. In 1795
werd Nederland bezet door de republikeinse
Fransen onder leiding van Napoleon. Stadhou
der Willem III vluchtte naar Engeland. Pas in
1815. toen Napoleon letterlijk zijn Waterloo
vond en voorgoed verbannen werd, keerde de
stadhouder terug en gloorde er hoop voor de
oranjegezinde boeren
Op naar Zierikzee
De tijd vliegt en we moeten nog een flink stuk
naar Zierikzee. We stappen dus weer in de
'schute' en steken van wal. We varen nu vlak
langseenstolpboerderij.waarzeker een tiental
Boerenzwaluwen regelmatig in- en uitvliegt.
Duidelijk is te zien dat rond de boerderij een
lage kade ligt. De functie hiervan is me inmid
dels wel duidelijk in dit natte deel van het ei
land, meld ik Abraham. Hij voegt er aan toe dal
