Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland
1949-1999
Frans Beekman
Geschiedenis wordt gemaakt door mensen in hun tijd. Wie waren het die de
Vogelwacht oprichtten en uitbouwden en onder welke sociaal-economische én politie
ke omstandigheden verrichtten zij vrijwillig hun zelfgekozen taak? Voor het schrijven
van een geschiedenis van de Vogelwacht was dit het uitgangspunt en werd gekozen
voor de volgende indeling.
1. Vogels beschermen op een eiland, 1949-1965
Schouwen-Duiveland is een ver eiland met een kleine agrarische bevolking. In 1953 wordt
het zwaar getroffen door de Watersnoodramp en in 1965 krijgt het vaste verbindingen door
de Zeelandbrugen de Grevelingendam. Centraal staat hier secretaris Nico Lysen, opziener
der Domaniale duinen.
2. Snelle veranderingen door Deltawerken en toerisme, 1965-1973
De recreatiegolf overspoelt Schouwen-Duiveland. De Vogelwacht verbreedt haar doel
stellingen. Intensivering van de landbouw geeft de vogels steeds minder plaats. Voorzitter
J.P.C. Boot,fruitteler van beroep, bemiddelt tussen de verschillende belangen.
3. Met de hakken in het zand, 1973-1994
De Vogel wacht verdedigt natuur en landschap op Schouwen-Duiveland. Er is winst en ver
lies op planologisch gebied. Garnalenhandelaar Frans Jansen bepaalt als voorzitter bijge
staan door verschillende secretarissen 21 jaar het gezicht van de Vogelwacht naar buiten.
4. Nieuwe nutuur in een verstedelijkend Noord-Zeelancl, 1994-1999
De recreatie met haar ruimtebeslag en verstoring heeft grote nadelen. De achteruitgang
van de landbouw in oppervlakte wordt merkbaar. De natuurbescherming slaat nieuwe
wegen in. Restauratie van het landschap behoort tot de mogelijkheden. Albert van Harinx-
ma. oud-burgemeester, leidt als voorzitter de nog altijd jeugdige Vogelwacht.
1. Vogels beschermen op een eiland, 1949-1965
De 'Vogelwacht' is 10 mei 1949 opgericht.
Aan de wieg stond het echtpaar Lysen. Nico
Lysen, opziener der Domaniale duinen op
Schouwen en wonend te Burgh wordt alom ge
zien als de initiatiefnemer. Zijn vrouw Do
Lysen-Beerens wordt genoemd als stuwende
kracht achter de plannen om tot een vereniging
te komen. Zij werkt bij het onderwijs in de
Westhoek en gaat met schoolkinderen de na
tuur in. Na een oproep in de Zierikzeesche
Nieuwsbode en na intensief overleg met de
heer C.J.S. Ruiter, voor het ministerie van
O.K.& W. belast met de uitvoering van de Vo-
gelwet-1936. komen 30 belangstellenden bij
een in de Tuinbouwschool te Haamstede. Zor
gen zijn er rond het eierrapen en de plundering
van reigernesten in Schuddebeurs. In de Kou-
dekerkse Inlaag steken schoolkinderen jonge
Kluten in hun zak. De familie Quist die de in
laag tracht te beschermen, vindt kapot gesme
ten eieren voor hun deur! Besloten wordt tot
oprichting van de Vogelbesehermingswacht
Schouwen-Duiveland (na 1952 Vogelwacht
Schouwen-Duiveland).
Naast toezicht door controleurs Vogelwet is
er van meet af aan de overtuiging veel te moe
ten doen aan voorlichting, nestkastjes maken
en het onderwijs inschakelen.
7
