Oude namen voor Roerdomp en Kluut
Een vogelaar op Schouwen in de 17de eeuw kan bij het zien van deze vogels hebben uit
geroepen: "Kijk, een putoor en een sliet"! De naam 'putoor' voor Roerdomp werd zeker
op Schouwen-Duiveland gebruikt, van 'sliet' of 'sluif', de oude naam voor Kluut, weten
we dat niet zeker.
Studieblad uit 1653 van Pieter Holsteyn (collectie Groninger Museum) met afbeelding van Roerdomp
en KluuU'een slijcff.
Bij vogelnamen komt lietgeluid.de merkwaar
dige lichaamsvorm of de typische beweging van
de vogel tot uiting. Voor de Roerdomp en de Kluut
zal dat hier bespoken worden1
De vele streeknamen van vogels hebben een rol
gespeeld toen in de vorige eeuw er eenheid kwam
in de vogelnaamgeving en een bepaalde naam de
voorkeur kreeg.
Roerdomp
De naam geeft de mysterieuze roep weer, die
vooral in de paartijd vanuit de rietvelden klonk.
De Franse benaming'bulor' is afgeleid uit het vul-
gair-Latijn 'buti-taurus' en betekent 'boeroepen
als een stier'. Het Vlaamse 'puitoor" en het Oost
Zeeuws-Vlaamse 'putoor' zijn daaraan verwant.
Jachtordonnanties uit 1623 en 1650 in Zeeland
noemen deze rietvogels "putoren'. Ze werden in
die tijd net als reigers graag gegeten.
Kluut
Bij de naam Kluut is de kenmerkende roep ver
woord. In het Duits heet deze vogel 'Sabelschna-
bler' naar de slanke sabelvormige snavel. De be
tekenis van het Engelse'avocet" is onbekend. Men
komt begin 20ste eeuw nogal eens 'Kluit' tegen.
Hier dacht men netjes te spreken en het dialec
tisch geachte'Kluut'te vervangen door'Kluit'.net
als bij de woorden 'huus' en 'huis'.
Bij 'slief zie ik het werkwoord slepen,sliepen of
slijpen, dat de beweging van de snavel van de
Kluut door de zachte modder goed weergeeft.
Denk ook aan de uitdrukking 'sliep-uit' met de
beweging van de vingers erbij en ook aan de scha
rensliep die de messen kwam slijpen.
Niet de roep of de vorm, maar de kenmerkende
beweging leidde tot de naam 'slief'.
Frans Beekman
Henk Blok en Herman ter Stege, De Nederlandse vogelnamen en hun betekenis, 1995.
31