Waardse centra voor Huiszwaluwen, waarvan er
veel joegen boven geïnundeerd staande perceel
tjes, of nestspecie verzamelden. Jagende Dwerg
sterns, waaronder een paartje in de weer met
voedseloverdracht, waren een verrassing. Waar
schijnlijk betrof het vogels afkomstig van de kolo
nie op het Zwartseiland op de Ventjagersplaat. Bij
de in de tabel opgevoerde aantallen paren van di
verse soorten steltlopers die territoriaal gedrag
vertoonden, behoorden niet de 14 Bontbekple-
vieren,rustend opeen kleiruggetje.
Weer 3 weken later week het beeld af van eer
dere bezoeken. Als gevolg van een buiten het nor
male patroon vallende lage waterstand op het bui
tenwater, was op de Tiengorzen minder water. De
hoofdkreek vormde niet langer een aaneengeslo
ten waterloop, maar stond deels droog. De bij de
vorige bezoeken geïnundeerd staande terreinde-
len waren kale moddervlakten met verspreide
poelen. Met het broedseizoen achter de rug was
deze terreingesteldheid ideaal voor concentraties
steltlopers, waaronder Kemphanen en Grutto's.
Bij de Grutto's bevonden zich opmerkelijk veel
eerstejaars vogels. Vanaf het tegenoverliggende
Tiengemeten kwamen 2 Bruine Kiekendieven
jagen op de Tiendgorzen en binnendijks riep een
Groene Specht,een soort die ook in de Hoeksche
Waard bezig is aan een zegetocht. Veertien dagen
later was het saai. Vijf boven de kreek vissende
Dwergsterns gaven levendigheid, maar verder
ontbraken concentraties steltlopers. Wellicht had
een man met een los ronddollende hond eerder
voor verstoring gezorgd. Door het hoge water
ontbraken slikkige oeverstroken. Het vegetatie-
dek was nagenoeg gesloten en op de hoger gele
gen terreindelen waren al fors uit de kluiten ge
wassen dislelarealen begonnen aan hun opmars.
Getijwerking
Het is voorbarig om aan de hand van 4 excur
sies, uitgevoerd tijdens de eerste maanden van het
bestaan van de Tiendgorzen als "nieuw' natuurge
bied, zich een oordeel aan te matigen. In ieder
geval ziet het ernaar uit dat de open verbinding
met het buitenwater.in combinatie met terreinde
len waarvan het maaiveld zich net tussen de ge
middelde hoog- en laagwaterstanden bevindt, ef
fect hebben. Desondanks moge duidelijk zijn dat.
zonder begrazing en/of maaien, de Tiendgorzen
snel zullen dichtgroeien. Hetgeen trouwens zon-
Tabel 1. Waargenomen vogelsoorten op de Tiendgorzen
tijdens 4 excursies zomer 2001
soort
16 mei
9 juni
30 juni
13 juli
Aalscholver
2
Kleine Zilverreiger
-
-
1
1
Wilde Eend
15
aanw.
aanw.
20
Slobeend
-
1
-
-
Wintertaling
-
-
-
<10
Krakeend
2
lpr
-
-
Smient
-
-
-
4
Kuifeend
3
-
-
-
Bergeend
6
10
4
4
Grauwe Gans
-
-
-
56
Nijlgans
1
-
20
-
Knobbelzwaan
2
-
-
-
Scholekster
4
5pr+
3
2
Kievit
5
15pr+
150+
<25
Zilverplevier
7
-
-
-
Bontbekplevier
8
14
3
1
Kleine Plevier
-
2Pr
-
-
Grutto
-
25-30
-
Witgat
-
-
1
1
Tureluur
1
5-10pr
<10
-
Bonte Strandloper
1
-
-
-
Kemphaan
-
-
40+
20
Grote Manlelmeeuw
6juv
-
-
-
Kleine Mantelmeeuw
-
-
2
-
Zilvermeeuw
4
-
-
3
Kokmeeuw
2
aanw.
aanw.
2
Visdief
-
1
3
-
Dwergstern
-
3
-
5
Gele Kwikstaart
-
4
-
-
der voornoemde beheersmaatregelen ook geldt
voor andere in de regio op stapel staande nieuwe
natuur. Wordt erop gespeculeerd dat het na 2015
lopende gedempte getij zal zorgdragen voor bio
toopdiversificatie? Laten wij ons daarop niet te
veel verlaten.
Hetgeen nu op de Tiendgorzen werd verricht
valt te beschouwen als vingeroefening voor aan
zienlijk omvangrijker projecten in het noordelijk
Deltagebied. Allereerst op Tiengemeten en daar
na, onder de vlag van Deltanatuur met een budget
van ruim 330 miljoen gulden, nog meer ontpolde-
ringen. De vraag rijst dan op wat voor nieuwe na
tuur Deltanatuur de komende jaren ons zal ont
halen. Een soort eenheids nieuwe natuur, een
paradijs voor nog meer broedende ganzen van
verschillende soort. Eksters en een standaard
pakket zangvogels? Of gaat men van meet af aan
zodanig creatief aan de slag dat een rijker mo-
84
