Fragment Kaart van Ouddorp (Z.H.),
uitgave VVV, ca1960
baar was geworden. Volgens de geologen zouden
de Westduinen wel 1500 jaar geleden ontstaan
kunnen zijn, maar die datering zou ik graag nog
eens met archeologische vondsten uitpluizen.
In ieder geval is dit oudere duinlandschap al
zeer lang als gemeenschappelijke weide in ge
bruik. Je kunt het vergelijken met de heidevelden
in oostelijk Nederland, waar de boeren hun scha
pen gemeenschappelijk lieten grazen.
De tweede foto laat het vredige beeld zien van
vee dat in een grote duinpias verkoeling zoekt en
drinkt. We kijken hier op de hoek van de Klare-
beekweg en de Westduinweg, die bekend staat als
het Waaigat. Op de oude kaart van De Koutter uit
1610 staat precies op deze plaats 'weel' geschre
ven en het kan dus zijn, dat de drinkpoel een res
tant is van een kolkgat dat ontstond bij een dijk
doorbraak in de Groenedijk van de polder
Nieuwenoord. Dat zou dan in de 15de eeuw ge
beurd kunnen zijn, voordat de polder West
Nieuwland in 1492 werd bedijkt.
De tegenstelling tussen de kale Westduinen en
de boerderij tussen de opgaande begroeiing komt
goed tot uiting.
Aan de zuidoostelijke kant van de Westduinen
is de derde foto genomen. We zien de Oudeland-
seweg met rechts boerderij De Druif, in de volks
mond De Druve. Voor de witgekalkte kleine
hoeve staatdwarsopdewegeen zandwal met den
nen erop. Ook dat is typisch Ouddorps. Het is een
hoagte, die ontstond toen het land afgegraven
werd en het zand tussen de percelen met kruiwa
gens op een hoge wal werd gereden.
Op het Hollandse vasteland werd ook afge
zand, maar daar werd het zand verkocht aan de
wegenbouwers en eveneens voor de aanleg van
nieuwe woonwijken gebruikt. Aan het einde van
de Oudelandseweg zien we de boerderij De Fran-
kenstee.
De zandweg om de Westduinen lag zo hoog (2
meter NAP),dat bij een eventuele overstroming
de weg toch bruikbaar bleef.
We bespraken hier niet de plantengroei en de
vogels, maar wat is er mooier dan op een nazomer
avond in de Westduinen de bloeiende Herfst-
schroeforchis te zoeken (die vanaf de weg te zien
is), terwijl de stilte alleen wordt verbroken door
allerlei vogelgeluiden?
Met dank aan Krijn Tanis in Ouddorp die de
juiste plaats van de prentbriefkaarten controleer
de.
Gezicht op Eikerzee (1946),
aanvulling Sterna 2001 -4
Een van de beste kenners van de topografie van
westelijk Schouwen, Wim P. de Vrieze uit Haam
stede, belde mij op over de besproken foto in de
vorige Sterna.
Het aan de horizon zichtbare kerkje was niet
van Eikerzee, maar van Scharendijke. Wim had
het allemaal met het vergrootglas bekeken en
meende ook dat de bonenruiters vrijwel zeker
vlastollen waren.
Mijn vergissing is veroorzaakt door het feit dat
op de prentbriefkaart zelf 'Gezicht op Eikerzee'
stond gedrukt. Het dorp Scharendijke lag toen in
de gemeente Eikerzee en als je daaraan denkt is
dit opschrift niet fout, maar wel verwarrend!
FB
2
