Publicaties over duïnbeheer en begrazing
Kanttekeningen vanaf de zijlijn
Gerard L. Ouweneel
Recent verschenen er enkele publicaties waarin voor de Delta een hoofdrol was wegge
legd. Omdat het gaat om artikelen in tijdschriften met wat mindere spreiding, stellen
lezers van 'Sterna' wellicht op prijs te weten dat de studies bestaan. Voorjaar 2001 kwam
het 'vakblad Natuurbeheer' met een tweede themanummer 'begrazing'. Het eerste
begrazingsnummer van dit speciaal voor beheerders van natuur, bos en landschap ver
schijnende vakblad dateerde van najaar 1996. Voorts trad het altijd lezenswaardige tijd
schrift 'De Levende Natuur' voorjaar 2002 met een themanummer 'Duinstruwelen' voor
het voetlicht en bood vervolgens het julinummer onder de veelzeggende subtitel 'lessen
voor natuurbeschermers' een artikel over het project Mainportontwikkeling Rotterdam,
ofwel de tweede Maasvlakte. En tot slot was er de belangrijke studie 'Hungry Herds' van
J. Theo Vulink, een uitgave in de reeks 'van zee tot land'.
De ontwikkeling van duinstruwelen en begra
zing zijn processen waarmee het zozeer verande
rende Zuidwest-Nederland veel heeft te maken.
Het wekt dan ook geen verbazing dat bij beide
thema's de Delta ruim aan bod komt. Vulink be
trok bij zijn onderzoek de gang van zaken op de
Slikken van Flakkee,met zijn 700 hectare een van
de grotere integraal begraasde terreinen van Ne
derland. Waren de veranderingen in de Delta de
afgelopen halve eeuw al enorm, het ziet er geens
zins naar uit dat de komende vijftigjaarbedaarder
zullen gaan verlopen. Want wat tekent zich niet al
lemaal af? Die tweede Maasvlakte zal er wel
komen. Eerder in 2002 stemde het parlement in
met de 'Planologische Kernbeslissing over het
Project Mainportontwikkeling Rotterdam', een
beslissing waarmee grote belangen voor natuur
en leefomgeving zijn gemoeid. Voorts is aanne
melijk dat de oppervlakte grond voor agrarisch
gebruik voortdurend verder zal slinken ten gun
ste van woningbouw, werkgelegenheid en recre
atie. Bij dit obligate rij tj e is ook het begrip 'nieuwe
natuur' te voegen, voortkomend uit natuurcom
pensatie, uit te reserveren gebieden voor water-
opvang, of gewoonweg omdat agrarisch Neder
land het voor gezien houdt. Kortom, de komende
halve eeuw staat opnieuw een ingrijpende meta
morfose te wachten voor het landschap op Voorne
en Putten, de Hoeksche Waard, Goeree-Over-
flakkee en Schouwen-Duiveland. De beheerders
van natuurterreinen zullen aan deze veranderin
gen het hoofd moeten bieden en voor de uitdaging
staan prioriteiten te stellen, begeleidende proces
sen in goede banen te leiden en te houden.
