Landschap 19 toen
Het onderste deel werd in 1937 geheel wit geschil
derd. In de Tweede Wereldoorlog kreeg de toren
een 'feldgraue' overschildering en in 1950 is de
roodwitte spiraal naar beneden doorgetrokken.
Staat de vuurtoren op een foto, dan geeft de be
schildering dus al een eerste datering.
Opvallend is verder dat de vuurtoren niet werd
gebouwd op de zeereep.zoals dat aan de Holland
se kust het geval is in bijvoorbeeld Scheveningen,
Egmond en Huisduinen, maar een eind naar bin
nen toe. Ten tijde van de bouw waren de kustdui-
nen kennelijk nog zo in beweging.dat men het vei
liger vond om achter de hoge, stuivende zeereep
te bouwen. Op Schouwen was dat 600 meter uit de
vloedlijn en de toren moest dus ook hoog worden:
47 meter, met een top op 58 m NAP. In 1841
noemde men deze toen moderne waarschuwing
beeldend het 'Draaivuur van Schouwen'. Op
Goeree en Walcheren staan de vuurtorens even
eens een eindje van de duinen af.
Verblind door de felle lichtstralen vlogen trek
vogels zich soms dood tegen de vuurtoren. Onder
de toren zijn zangvogels aangetroffen, zoals
Bonte Vliegenvanger. Kleine Karekiet, Kleine
Sprinkhaanrietzanger, Noordse Boszanger, Riet
zanger en Snor. Van de in 1923 aangebrachte'vo-
gelrusthekken' maakten vrijwel alleen Spreeu
wen gebruik. In 1953 zijn deze hekken vervangen
door een verlichting van de donkere toren en dat
verminderde het aantal slachtoffers sterk.
De eerste foto is kort voor 1950 gemaakt. Be
halve de oude licht wachterswoningen zien we een
paar vakantiewoningen, voor een deel verbouw
de bunkertjes. Ook staan er tenten en is het dus au
gustus: in die jaren dé vakantiemaand. Het meest
opvallend is het blinkend witte duin op de achter
grond dat nog steeds in een stuivende toestand
verkeerde. De zwarte cirkels zijn vlierstruiken.
We zijn hier bij de uitstekende punt van Schou
wen waar het strand steeds werd aangetast en
zand naar binnen waaide. Eeuwenlang was hier
kustafslag. Omdat het duin er smal was, plantte
men steeds helm en zo groeide de zeereep om
hoog. Met storm stoof het zand over de hoge rand
en 'rookte' het duin. In het begin van de jaren '70
zijn loodrecht op het strand dubbele palenrijen
geplaatst om de erosie te verminderen.
Men noemde dit steile duin de Blinkerd.hoewel
andere hoge duinen op Schouwen eveneens die
2
naam dragen. Ook hoorde ik de fantasienaam Sa
hara gebruiken, 't Suikergat, een doorgang naar
het strand, lag meer naar het zuiden. Die naam
werd echter ook wel gebruikt voor dit wit blinken
de duin. Het zand was er zo fijn als suiker.
De geoloog W.G.N. van der Sleen schreef in
1935 dat hij deze zandwal van 200 meter breed
eens in twee dagen tijd 1,25 m vooruit had zien
komen! We zien dergelijke duinuitlopers op de
foto duidelijk de vegetatie binnendringen. In 1935
washetduin35m hoog, in 1946 40,6 m en in 1996
43,8 m.
De helmbeplanting is in de oorlog vermoede
lijk verwaarloosd. Daarna werden aan de strand
zijde door Rijkswaterstaat stuifschermen van rijs
hout geplaatst en nu liggen daar lage ruggen vóór
de steile helling van 24 graden. Tussen 1953 en
1960 zijn de kale duinen aan de binnenzijde vast
gelegd met helm en zit het zand onder dicht struik
gewas. Het duin 'wandelt' nu niet meer, het is een
'fossiele zeereep'.
De tweede foto uit 1960 geeft een mooi over
zicht van de Verklikkerduinen tussen het Vuurto
renpad en het Middenpad. Rond de vuurtoren
zien we de oude verkaveling met duingrasland en
elzenbosjes. Nog in 1924 lagen hier de weilanden
en schrale akkertjes met rogge en lupinen, waar
duinboer Bakker van de Torenhoeve ploeterde.
In 1953 kwam hier geen stormvloedwater, wel
werd toen een complex van 69 noodwoningen ge
bouwd dat geschonken was door de Oostenrijkse
vakverenigingen voor de opvang van gezinnen uit
de verdronken Zeeuwse polders. Dit 'Oostenrijk
se dorp', net niet zichtbaar op de foto, kreeg later
een recreatieve bestemming en sluit tegenwoor
dig aan op het villawijkje dat rond de vuurtoren
werd gebouwd. Het gebied van de foto heeft nu
geen agrarische bestemming meer, het is 'verste
delijkt platteland'.
De fraaie overgang tussen de binnenduinen
rond de vuurtoren en de reliëfrijke Verklikker
duinen bleef gelukkig gespaard, het duingrasland
valt onder de Natuurbeschermingswet en er
wordt niet meer gebouwd. De Verklikkerduinen
vormen een belangrijk duingebied met een na
tuurlijke grondwaterbeweging. Er wordt hier
geen water gewonnen. Het hoge winterpeil zorgt
wel voor overlast in sommige huizen in Nieuw-
Haamstede. Een onregelmatige grondwater-
