Zuylen 1994). Op Walcheren kwamen in de jaren
1960-1980 elk jaar zo'n 12-13 paar voor. In 1983
ging het nog om 7-9 paar, begin jaren negentig om
slechts 'enkele paartjes' (Walhout Twisk 1999).
Schouwen-Duiveland
Van Haperen (1979) is de eerste die kwantita
tieve gegevens meldt voor Schouwen-Duiveland.
Hij schat de totale broedpopulatie van het
Schouwse duingebied in 1975 op zo'n 100 paar.
Uit zijn rapportage en de broedvogelverslagen in
Sterna blijkt dat deTapuit vooral in schrale duin
graslanden broedt. Het gaat daarbij om het Vlieg
veld Haamstede en de vroongronden bij Haam
stede. Duingebieden met een hogere vegetatie
zoals het Zeepe en de Verklikker herbergen aan
zienlijk lagere aantallen.
Tot halverwege de jaren '80 van de vorige eeuw
lijkt de stand vrij stabiel (Sluijter van der Wees
1981 .Sluij ter Vergeer 1985). En dan gaat het vrij
plotseling helemaal mis. Alleen in het Zeepe is tot
eind jaren '80 sprake van een -zeer kortstondige-
oplcving; er broeden dan jaarlijks zo'n 10 paar.
Echter, in 1996 en 1997 worden hier slechts 1 en 3
paar vastgesteld (Vergeer 1998). In 2003 is de
soort hier niet meer als broedvogel vastgesteld
(inventarisatie VWG). In de rest van de Schouwse
kerngebieden ging het al net zo snel bergafwaarts.
Opvallend is het lang standhouden van deTapuit
op het Vliegveld Haamstede. Dit is treffend het
enige niet als natuurgebied beheerde stuk! In
1997 worden hier nog 7 broedparen gevonden
(Vergeer 1998).
Maar dan slaat ook daar de verloedering toe.
Ondanks vrij intensief inventariseren worden
hier in 2002 geenTapuiten gevonden.
Van de Vroongronden ontbreken helaas recen
te tellingen. Het lijkt vrij onwaarschijnlijk dat zich
hier nog een restpopulatie bevindt. Zo trof Anton
van Haperen (pers. med.) bij al zijn bezoeken aan
Schouwse- en Goereese natuurgebieden, waar
onder de Vroongronden, in broedseizoen 2003
niet één territorium aan van de Tapuit.
Conclusie
De gegevens liegen er niet om; de Tapuit staat
op de nominatie, of is recentelijk reeds als broed
vogel van ons eiland verdwenen. Het is uiteraard
niet uit te sluiten dat ergens in een verstopt hoek
je nog een enkel paar broedt. Erg waarschijnlijk
acht ik dit niet en het lijkt slechts een zaak van een
paar jaar, of ook deze eventueel laatste keert niet
meer terug...
De reden van dit -als broedvogel- uitsterven is
waarschijnlijk een samenraapsel van factoren.
Het door ziekte ineenstorten van de konijnen-
stand is er zeker één. Er zijn daardoor beslist min
der konijnenholen (nestholen voor de Tapuit) en
ook de verminderde begrazing door de afwezig
heid van konijnen zorgt voor een veel minder ge
schikt broedbiotoop (verruiging). Daarnaast lijkt
ook het voedselaanbod voor de Tapuit niet meer
te voldoen aan de vraag. Vooral op het moment
dat er jongen zijn wordt het dan kritisch. Ook 'ver-
atlantisering' van ons klimaat -vochtigere en koe
lere voorjaren- zou de soort geen goed doen.
We zullen het dus moeten hebben van losse
waarnemingen van Tapuiten in voor- en najaar.
VanTapuiten die onderweg zijn naar gebieden die
nog wel voldoen aan de blijkbaar erg kritische
eisen van deze, een paar decennia nog zó typisch
Schouwse, vogel van zandgronden.
Dankwoord
Dank aan alle broedvogelinventariseerders,
hoofdzakelijk van onze eigen VWG, die al jaren
delen van het duingebied onderzoeken. Dank
ook aan Jan-Willem Vergeer voor het doornemen
van de conceptversie van deze bijdrage.
Literatuur
Haperen, A.M.M. van. 1979. De broedvogels van het
duingebied van Schouwen. Studentenrapport RWS Del
tadienst.
SluijterT.C.J A. van der Wees 1981. Broedvogelin-
ventarisatie Kop van Schouwen. Stema 25:93-96
Sluijter T.C.J& A-W. Vergeer 1985. Broedvogelover-
zicht Schouwen-Duiveland 1984. Sterna 29:4-10
SOVON Vogelonderzoek Nederland 2002. Atlas
van de Nederlandse Broedvogels 1998-2000. Nederland
se Avifauna 5. Leiden.
Teixeira.R.M. 1979. Atlas van de Nederlandse broedvo
gels.
Vergeer, J-W G. van Zuylen. 1994. Broedvogels van
Zeeland.
Vergeer, J.W. 1998. Broedvogels van de natuurgebieden
in het zuidelijk deel van de Schouwse Westhoek.
Walhout, J.M. F. Twisk 1999. De Vogels van Walche
ren. Middelburg.
Werkgroep Avifauna Natuur- en Vogelwacht
Schouwen-Duiveland 1986. De Vogels van Schouwen-
Duiveland. Verslag vinkenbaan te Westenschouwen over
2003
13
